O&L 2023 G05

1 mei 2023
Dit artikel is verschenen in: geografie mei 2023
Onderwijs & Lesmateriaal
onderwijs
Nieuws

Atlantikwall

Om het verhaal van de Atlantikwall bij basisschoolleerlingen onder de aandacht te brengen, heeft het Erfgoedhuis Zuid-Holland een schoolplaat ontwikkeld. Die past ook prima bij het lespakket De verborgen grens. Beide zijn gericht op groep 7 en 8.  De voorkant van de plaat toont de bunkers in de oorlog en hoe ze nu worden gebruikt. Achterop staat informatie over de Atlantikwall, waarmee je als docent zelf een les kunnen maken. Het lespakket gaat uit van een bezoek aan een van de Atlantikwall-musea (zie Agenda).

Geowerkvormen

Afgelopen februari verscheen een bundel vol activerende fysisch-geografische werkvormen. Deze zijn ontwikkeld met en door studenten van UvA Lerarenopleidingen, en de afgelopen jaren uitgebreid getest in de klas en gedeeld op de KNAG Onderwijsdag en andere nascholingsactiviteiten. Met steun van het Landelijk Expertisecentrum Mens en Maatschappijvakken (LEMM) is nu deze fysieke bundel uitgebracht. 

Het boek bevat twaalf geowerkvormen met didactische duiding en op de projectwebsite vind je lesmateriaal, werkbladen en voorbeelden. Bij de gekozen werkvormen heb je weinig materialen nodig en draait het er vooral om dat leerlingen hun denkvermogen inzetten en goed samenwerken. Zo is er een storyboard-werkvorm over de toekomst van een meander, zijn er diverse werkvormen waarin leerlingen tekeningen maken naar aanleiding van kaarten, en twee werkvormen over de geologische tijdschaal. De bundel kost 25 euro en is te bestellen via de website. Meer over de werkvormen en deze bundel lees je in het septembernummer van Geografie.

Lesmateriaal: Migratie en de veranderende stad

Ilse van Liempt, Rik Huizinga & Mieke Kox

Een aantal universiteiten deed in Amsterdam, Leipzig, Newcastle upon Tyne en Brussel onderzoek naar jongeren met een vluchtelingenachtergrond. Op basis hiervan hebben ze Engelstalig lesmateriaal ontwikkeld dat leerlingen tussen de 13 en 16 jaar helpt begrijpen hoe migratie onze hedendaagse steden beïnvloedt. De oefeningen laten leerlingen nadenken over alledaagse ervaringen van nieuwkomers in de stad. Wanneer voelt iemand zich ergens thuis en wanneer juist buitengesloten? Welke rol speelt de migratiegeschiedenis van de stad waar jij zelf woont? Leerlingen werken met secondaire bronnen en bestaand beeldmateriaal, maar moeten ook eigen observaties doen en foto’s en kaarten maken. 

Daarnaast leren ze werken met photovoice en mental mapping. En in een mediaoefening komen ze erachter hoe onze beeldvorming rondom migratie tot stand komt en hoe subjectieve observaties dit beeld kunnen vervormen. 

Het materiaal helpt om in de klas te bespreken hoe migranten een bijdrage leveren aan de stad en wat daarvan onzichtbaar blijft. Je bepaalt als docent zelf hoeveel tijd je met de klas aan de module besteed, maar een expositie in de klas/school op basis van het gecoproduceerde materiaal kan een mooie bijvangst zijn. 

Het lesmateriaal bestaat uit vier eenheden met losse modules. Elke eenheid bevat een kort overzicht van de opdrachten, instructies voor de docent en werkbladen voor de leerlingen.