geografie mei 2023

Eén Brazilië? | De Atlantikwall in Den Haag | Wie herdenken wij op 4 mei? | Lichtvervuiling in kaart | Narrowboats: nieuw leven voor Engelse kanalen | KNAG-filmfestival Ode aan de Aarde | Gletsjerijs raakt op | Brooklyn Bridge, NY | Actualisering syllabi havo en vwo

Kennis

De Braziliaanse democratie voor, tijdens en na Bolsonaro

Een week na de inauguratie van Lula da Silva als president werd het regeringscentrum in Brasília bestormd door een woedende menigte Bolsonaro-aanhangers. Leger en politie lieten het gebeuren. Kan Lula het tot op het bot verdeelde Brazilië weer op koers brengen?

Brazilië
Kennis

De Atlantikwall

Een langgerekt litteken in het weefsel van Den Haag

Slechts weinig mensen weten dat Den Haag als een van de zwaarst getroffen Nederlandse steden uit de oorlog kwam. Bombardementen op Bezuidenhout legden een deel van de stad in de as, maar ook de aanleg van de Atlantikwall liet diepe sporen na – fysiek en bij de bevolking.

Tweede Wereldoorlog
Den Haag
Kennis

Gesteund door indringende beeldstatistiek

Wie herdenken wij op 4 mei?

De jaarlijkse herdenking op de Dam brengt steeds weer veel mensen op de been en nog veel meer voor de buis. Een ‘visuele gids’ – in boekvorm en online – belicht wie hier eigenlijk herdacht worden. Het is een staaltje indringende beeldstatistiek.

Tweede Wereldoorlog
Nederland
Kennis

Nederland in transitie [2]

Het lustrumcongres Ruimte voor Transitie op 9 juni draait om vier zeer urgente thema’s die enorme investeringen én nieuwe manieren van denken vereisen. Deel 2 van een vooruitblik.

150 jaar KNAG
Nederland
Kennis

Een nieuw leven voor Engelse kanalen

Gered door lokale initiatieven

Driekwart eeuw geleden dwongen actievoerders in Engeland de opening van een gesloten kanaal af. Zo begon een nieuw leven voor de kanalen: van innovatieve aanjagers van de industriële revolutie via verwaarloosde relicten naar geliefde dragers van de vrijetijdseconomie.

Kennis

Brooklyn Bridge (NY)

Volgens een recente schatting van het U.S. Census Bureau (2022) telt metropolitaan New York meer dan 20 miljoen inwoners. Een duizelingwekkend aantal, verspreid over een reusachtig gebied in de staten New York, New Jersey, Connecticut en Pennsylvania. New York City (NYC) vormt nog steeds de kern. De vijf boroughs NYC, Bronx, Brooklyn, Manhattan, Staten Island en Queens zijn samen goed voor zo’n 8 miljoen inwoners.

Plaatsen van herinnering in de VS
Verenigde Staten
Opinie

Lichtvervuiling

Het is je vast weleens opgevallen dat wanneer je op een heldere nacht naar de hemel kijkt, het nogal een verschil maakt waar je je bevindt. Op De Hoge Veluwe kun je de contouren van de Melkweg herkennen, op de Dam in Amsterdam zie je met moeite de Grote Beer. De oorzaak is lichtvervuiling – vooral in stedelijk gebied, rondom glastuinbouw en op industrieterreinen. De grote hoeveelheid licht die daar aanwezig is, reikt tot in de hemel en maakt het ’s nachts lastiger sterren te zien.

Open kaart
cartografie
Nederland
Kennis

Gletsjerijs raakt op

Bron van water en energie verdampt                                                

Wintersporters in de Alpen konden het afgelopen seizoen niet meer om de klimaatverandering heen. Geringe sneeuwval en hoge temperaturen remden ook de winterse aangroei van de gletsjers. Deze zomer smelten ze dus verder af. Dat gebeurt overal ter wereld. Bijvoorbeeld in Colombia.

klimaatverandering
fysische geografie
Kennis

[4] De Maxwell Grant in 1873

In de KNAG-collectie bevinden zich drie kaarten uit 1873 over de Maxwell [Land] Grant in New Mexico. Het gaat om een geologische kaart, een landbouwkaart en een kaart van geplande spoorwegverbindingen. Wat is het verhaal erachter?

150 jaar KNAG
Cartografische leeftijdgenoten
cartografie
Opinie

Nigtevecht – Goois natuurreservaat

De Utrechtse of Stichtse Vecht is een natuurlijke aftakking van de Rijn die rond 600 voor Christus ontstond. Dat maakt de Vecht ook een andere rivier dan bijvoorbeeld de Amstel en het Spaarne, die ik eerder overstak langs de Lijn van Dan. De Vecht is een ‘echte’ rivier met meanders, oeverwallen en komgronden. Door de continue aanvoer van water vanuit de Rijn bovenstrooms is het een historische transportas van belangrijke steden langs de Rijn naar de open zee. In eerste instantie via het Oer-IJ naar de Noordzee en later naar de voorlopers van de Zuiderzee.

In de lijn van Dan
Nederland
Kennis

Actualisering syllabi voor examens havo en vwo

Van wereldwijde migratie tot Nederlandse droogte

Van september 2021 tot maart 2022 heeft een commissie onder leiding van het CvTE de syllabi voor de examens havo en vwo geactualiseerd. In elk domein zijn kleine en wat grotere veranderingen aangebracht. We zetten ze hier op een rij.

onderwijs
Nieuws

Filmfestival KNAG 150 jaar

Zaterdag 10 juni – save the date!

Het verkennen van de aarde is altijd een drijfveer geweest van de geografie, ook van ons jarige genootschap. Het KNAG organiseert dit lustrumjaar een cultureel evenement dat draait om onze planeet, het filmfestival Ode aan de Aarde in Kinepolis te Utrecht, op zaterdag 10 juni van 10 tot 21 uur.

150 jaar KNAG
film
Opinie

Boeken Geografie mei 2023

  • Van Bemmel, A.A.B. e.a.  De dam bij Wijk en het Kromme Rijngebied in de middeleeuwen.   
  • Gonesh, E.G. Het grensgeschil tussen Suriname en Guyana.
  • Renes, H. Landscape, Heritage and National Identity in Modern Europe. 
  • Nijenhuis, C. Een nieuwe tijd. Zeeland na de ramp. 
  • Lengkeek, J. Het eeuwige leven van reisverhalen. Waarom we altijd eropuit willen. 
  • Van Huissteden, K., & J. Vandenberghe. Permafrost; nu en in de ijstijd.
Boeken
recensie