Aardrijkskundeles van Johan Schutrups

Aardrijkskundedocenten zijn er in verschillende soorten en maten, én met verschillende motivaties. In deze rubriek interviewt Ton van Rietbergen steeds een andere docent over de passie voor het vak en het onderwijs. Johan Schutrups kwam via allerlei andere banen terecht in het onderwijs en het ging hem meteen goed af.

In mijn rondgang door het onderwijs beland ik bij Johan Schutrups, docent aardrijkskunde op het Oosterlicht College in Vianen. Een school die zich topsportvriendelijk noemt en waar het dus wemelt van de jeugdspelers van FC Utrecht, Ajax en toptennisers en zwemmers in de dop.

‘Ach, veel merk je daar niet van’, vindt Johan. ‘Het zijn allemaal gewone jongens en meisjes. Al heb ik wel eens medelijden met ze, want ze worden rond acht uur in een busje geladen en komen pas rond zeven uur ’s avonds weer terug en moeten dan vaak nog huiswerk maken. De zaterdag zijn ze meestal ook kwijt, want na een uitwedstrijd bij Heerenveen ben je niet snel terug.

'Een doorsnee voorgeschiedenis heb ik niet. Ik heb eerst het CIOS gedaan en ben daarna in de horeca beland. Dat beviel wel totdat mijn zoon werd geboren en de werktijden begonnen te wringen. Ik ben toen overgestapt naar de catering. Ik was locatiemanager (wel een echt geografische functie eigenlijk), maar vond het verschrikkelijk. Ik was al in de dertig en ben gaan surfen langs opleidingen. Bij aardrijkskunde en de lerarenopleiding van de HVU bleef ik hangen. Al heb ik nooit eindexamen in aardrijkskunde gedaan, ik was wel een geo-nerd. Ik zat als kind altijd met mijn neus in de atlas en kende alle vlaggen van de wereld uit mijn hoofd.

'In het tweede jaar van de opleiding vroeg mijn begeleider of ik geen zin had alvast wat les te gaan geven. Er was acht uur beschikbaar op het Oosterlicht College. Dat ging me best goed af. Ze prezen me zo dat ik bijna naast mijn schoenen ging lopen, maar ik ben dan ook uitstekend begeleid. Ze vonden vooral dat ik leuk met de groep omging en veel geduld had. Op mijn bordgebruik was wel wat aan te merken en ook op de tijdsindeling maar dat pak je snel op.

'Voor mij was de interactie met de groepen het allerbelangrijkst. Dat liep prima, ik hou van pubers. Ik ben tweedegraads bevoegd en geef vooral les aan de onderbouw en heel veel bij vmbo-kadergroepen. Dat is lastiger omdat daar minder materiaal voor is, maar ook heerlijk want die kinderen kunnen niet liegen.

'Het Oosterlicht College is een protestants-christelijke school en ik werk dan ook vanuit christelijke waarden. Wat die precies zijn? Tja. Mijn voornaamste regel is “doe normaal”, maar als je me daarover doorzaagt, vind ik ook dat moeilijk handen en voeten te geven. Ik vind wederzijds respect heel belangrijk en bekijk alles graag van geval tot geval. Algemene regels en protocollen werken volgens mij niet. Aardrijkskunde is zo dynamisch dat je eigenlijk geen boek nodig hebt. Zo behandelde ik laatst de kwestie arm en rijk aan de hand van een special van NRC Handelsblad over rijke en arme gemeentes in Nederland. Heel herkenbaar voor de kinderen en een mooie kapstok voor de GINI-coëfficiënt en het bnp.

'Bij vulkaanuitbarstingen of nu de aardbevingen in Groningen heb je ook meteen de aandacht. Om de convergerende, divergerende en transversale krachten te laten zien, zette ik iemand op een tafel en liet ze deze bewegingen zien. Nou, dat heeft iedereen onthouden. Vooral die knaap op tafel. Fysisch of sociaal maakt me niet zo veel uit. Voor mij ontstaat de interesse door om je heen te kijken. Ik vind niet dat aardrijkskunde een echt bètavak moet worden, zoals Salomon Kroonenberg heeft voorgesteld, maar wat meer samenwerking tussen de fysische geografie en biologie, natuur- en scheikunde zou geen kwaad kunnen. We hebben bij het Oosterlicht voor de Geo gekozen omdat we die overzichtelijk vinden en de regio-insteek waarderen. Maar zelf zie ik wel wat in een toekomst met louter eigen materiaal, waarvan overigens juist op vmboniveau te weinig is.’