geografie november/december 2010

Special: Aardrijkskundeonderwijs in beweging | Examens havo/vwo: laatste nieuws | Lessen uit Engeland en Duitsland | Aardrijkskunde op de pabo | Het geheim van de sectie | En verder: Ruimtelijk beleid & bestuurlijke inrichting | Wildgroei van gemeenteslogans | Geografie van willekeurig geweld in Irak | Micrometeorieten

Opinie

Aardrijkskundeonderwijs in beweging

Het aardrijkskundeonderwijs kent veel dimensies. Deze Geografie-special gaat in op een aantal interessante ontwikkelingen. Met onderzoeksrapportages, interviews en beschouwingen over AK in het basisonderwijs, vmbo, havo/vwo en de pabo, AK in het buitenland, de vaksectie, schoolboeken, ICT en veldwerk.

onderwijs
Kennis

'In ons onderwijs verkennen we andere culturen'

Finse, Nederlandse en Duitse jongeren hebben een redelijk open houding en zijn geïnteresseerd in de wereld. Maar het eigen belang en dat van hun land gaat vóór dat van een groter geheel. Aardrijkskunde biedt kansen voor discussie en verdieping.

onderwijs
Kennis

Toekomstbeelden van jongeren

Uit onderzoek onder Nederlandse brugklasleerlingen blijkt dat zij hun eigen toekomst zonnig inzien, maar de mondiale toekomst juist overwegend pessimistisch. Aardrijkskunde kan leerlingen helpen een toekomst te creëren waarin zij willen leven.

onderwijs
Nieuws

Nieuws van het examenfront havo/vwo

Het eerste examen van het nieuwe vwo-programma werd over het algemeen heel positief ontvangen door docenten en leerlingen. Hoe komt zo’n examen tot stand? Welke veranderingen komen eraan? En hoe bereid je leerlingen goed voor op een examen?

onderwijs
Kennis

Aardrijkskunde in Engeland en Duitsland

Het Nederlandse aardrijkskundeonderwijs heeft een impuls gekregen met de nieuwe eindexamenprogramma’s, waaruit een duidelijk visie op het vak spreekt. Aan de andere kant heeft aardrijkskunde moeten inleveren: het is geen verplicht, maar een keuzevak geworden in de bovenbouw. Twee onderwijsgeografen uit Engeland en Duitsland vertellen over ontwikkelingen in hun land, die ook voor ons interessant kunnen zijn.

onderwijs
Engeland
Duitsland
Opinie

Het geheim van de sectie

Sinds drie jaar kiezen minder leerlingen aardrijkskunde in de bovenbouw havo en vwo. Zo niet op de Katholieke Scholengemeenschap Etten-Leur. In een gesprek met Theo Hoebink en zijn aardrijkskundecollega’s proberen we te achterhalen waarom op deze school wel lukt wat elders zo moeilijk gaat.

onderwijs
Kennis

De handelingsgerichte geografie in de klas

De ruimte is geen vaststaand gegeven, maar de uitkomst van maatschappelijke krachten, een sociale constructie. Zo kan de voor genomen sloop van een naoorlogse boerderij op het landgoed van Maxima en Willem-Alexander ineens uitgroeien tot een icoon van de arrogantie van het koninklijk huis. En komen de geplande luxe appartementen er (misschien) toch niet. Een interessant perspectief op ruimte, ook in het aardrijkskundeonderwijs.

onderwijs
Opinie

Veldwerk in het aardrijkskundeonderwijs: 'Ieder jaar een feestje!'

Veldwerk kan leerlingen helpen aardrijkskunde en de wereld om hen heen beter te begrijpen. Ze gaan zelf aan de slag en na afloop houden ze de eigen waarnemingen naast de theorie uit het boek. Daarbij spelen het cognitieve en het affectieve domein een rol. Maar lang niet alle docenten lijken te weten hoe ze veldwerk optimaal kunnen inzetten.

onderwijs
Nieuws

NAP-monument in een nieuwe jas

Op 12 oktober opende prins Willem Alexander het nieuwe bezoekerscentrum bij het monument voor het NAP in het stadhuis van Amsterdam. Het centrum wil het NAP breder onder de aandacht te brengen. Een tentoonstelling en educatieve programma’s maken een bezoek met de klas zeker de moeite waard.

onderwijs
Opinie

Een volwassen GIS voor het voortgezet onderwijs

GIS kent legio toepassingen. Het voortgezet onderwijs werkt al met EduGIS online, en ESRI Nederland heeft samen met de EduGIS-partners een desktopversie ontwikkeld: EduGIS Lokaal. Daarmee kunnen docenten en leerlingen de leerstof zelf presenteren, bewerken en analyseren.

onderwijs
Nederland
Opinie

Diercke International Atlas - Prima aanvulling voor het tweetaling onderwijs

In maart van dit jaar verscheen de Diercke International Atlas. Hij is bestemd voor scholen met tweetalig onderwijs, waar Engels de voertaal is bij niet-talenvakken zoals aardrijkskunde, geschiedenis, economie en maatschappijleer. ‘Diercke’ is op verschillende fronten een waardevolle aanvulling op de vertrouwde ‘Bos’.

onderwijs
Opinie

Aardrijkskunde op de pabo

Op veel pabo’s wordt de laatste tien jaar minder tijd uitgetrokken voor het vak aardrijkskunde. Ook is er minder aandacht voor de vakinhoud, zo blijkt uit een enquête onder de opleiders.

onderwijs
Opinie

'Internet vergroot het belang van aardrijkskunde'

Na 38 jaar neemt Maarten Terlingen afscheid van Fontys Lerarenopleiding Tilburg, waar hij enkele duizenden studenten heeft opgeleid. Hij blikt terug op ontwikkelingen in de leraren opleiding, het schoolvak aardrijkskunde en de lesmethoden.

onderwijs
Opinie

Ruimtelijk beleid en de bestuurlijke geografie van Nederland

De voorstellen van de Vereniging van Nederlandse Gemeenten om het ‘Huis van Thorbecke’ – de bestuurlijke indeling van Neder land in rijk, provincies en gemeenten – grondig te verbouwen, heeft de discussie over de bestuurlijke indelingen weer eens nieuw leven ingeblazen. Het draait daarbij om bestuurskracht, doel matigheid en democratische legitimering. Het idee de provincies en gemeenten te vervangen door dertig regio’s ontmoet zowel bijval als weerstand.

Nederland
Opinie

Het krimpende platteland rekent zich rijk

Grote delen van het Nederlandse platteland krijgen binnenkort te maken met demografische krimp. Is dat platteland niet aantrekkelijk voor nieuwe bewoners, eventueel in deeltijd? Lokale beleidsmakers en bestuurders met roze brillen op denken van wel. Tegen beter weten in, als je een geografische bril opzet.

Opinie

Wanneer is bijzonder nog uniek?

Nederlandse gemeenten gebruiken vaak een slogan om zichzelf ‘op de kaart te zetten’. Zulke slagzinnen moeten aandacht vestigen op hun bijzondere en unieke kwaliteiten. Maar wanneer is bijzonder nog uniek? Hoog tijd voor een inventarisatie van de slogans van Nederlandse gemeenten.

Nederland
Opinie

Midden-Brabant zoekt verbinding

Midden-Brabant ligt ingeklemd tussen economisch krachtige buurregio’s en probeert die tussenpositie nu te benutten om zich te profileren als de Ideale Connectie.

Serie: Nederland in twaalf delen
Nederland
Kennis

De geografie van willekeurig geweld in Irak

In november 2008 werd de tijdelijke bescherming van duizenden Irakese asielzoekers in Nederland opgeheven. Zij moeten nu bewijzen dat ze persoonlijk gevaar lopen bij terugkeer. Lukt dat niet, dan kan geografische informatie een laatste strohalm bieden voor een verblijfsstatus.

Irak
Opinie

Dialecten blijven belangrijk, ondanks Bilt en Bahn

Hoewel massamedia en mobiliteit ertoe hebben geleid dat Duitse regio’s in taalkundig opzicht naar elkaar toe groeiden, zijn oude dialecten nog steeds van invloed op migratiepatronen in Duitsland.

taal
Duitsland
Kennis

Micrometeorieten

Onze planeet komt aan; elke dag gemiddeld zo’n 0,16 gram per vierkante kilometer. Voor Nederland is dat al snel 7 kilo. Wereldwijd gaan de voorzichtigste schattingen uit van 30.000 ton per jaar. Die gewichtstoename komt vooral door microscopische stofdeeltjes uit de ruimte. Waar blijft al dat stof en wat kunnen we ermee?

Opinie

Boeken Geografie november/december 2010

De boeken die in Geografie november/december 2010 zijn gerecenseerd:

recensie