Op het IJslandse schiereiland Reykjanes barstte 19 december een vulkaan uit na weken van intense aardbevingsactiviteit, zo meldt het IJslandse meteorologische instituut (IMO). De vierde uitbarsting in drie jaar vond plaats bij Grindavik, zo'n 40 kilometer ten zuidwesten van Reykjavik. De bijna 4000 inwoners werden vorige maand geëvacueerd, en het nabijgelegen Blue Lagoon kuuroord was gesloten. 

Op 1 juli 2023 werd Sara Kinsbergen aangesteld als hoogleraar aan de Radboud Universiteit, met een bijzondere leeropdracht over de rol van burgers in duurzame ontwikkeling. Deze benoeming, tot stand gekomen in samenwerking met het Radboud Centrum Sociale Wetenschappen, de afdeling Culturele Antropologie en Ontwikkelingsstudies (CAOS), en Stichting Wilde Ganzen, beoogt wereldwijde samenwerking te bevorderen en inzicht te verkrijgen in de manieren waarop burgers bijdragen aan duurzaamheid.

Onder leiding van Dr. Daniel Draebing van de Universiteit Utrecht wordt onderzocht hoe de opwarming van de aarde de wereldwijde stabiliteit van bergen bedreigt. Het onderzoek in de Hungerli vallei (Zuid-Zwitserland) laat zien dat het smelten van permafrost en gletsjers deze dreiging versterkt. Resultaten benadrukken de urgentie voor bergachtige regio's en maken de gevolgen van klimaatverandering duidelijk zichtbaar.

Elke centimeter veengrond die verloren gaat, heeft minstens tien jaar nodig om te herstellen. Het verlies van veengrond, veroorzaakt door een laag grondwaterpeil, resulteert niet alleen in verzakkende huizen, maar ook in de uitstoot van aanzienlijke hoeveelheden broeikasgassen. Dit alarmeert veel Nederlanders al jaren, en hun oproep heeft geresulteerd in een verhoging van het grondwaterpeil in sommige veenweidegebieden. Echter, op lang niet alle plaatsen heeft deze maatregel het beoogde effect. En hoe zit het met hoogveengebieden die onafhankelijk zijn van het grondwaterpeil?

De pandemie en de oververhitte huizenmarkt hebben jonge gezinnen uit de Randstad aangemoedigd om elders in Nederland naar rust en ruimte te zoeken, zoals in Midden-Drenthe. Opvallend genoeg ontdekten zij niet alleen sereniteit, maar ook een verrassend goed winkelaanbod. Hoe zit dat precies? Dit artikel belicht dit onverwachte verschijnsel en overweegt mogelijke redenen voor de groeiende aantrekkingskracht van Midden-Drenthe op stadsverlaters.

In het recentste nummer van Geografie werd de Nederlandse ruimteverkenner Tropomi besproken, een instrument dat dagelijks gedetailleerde wereldkaarten van methaanconcentraties genereert. Dit wordt verder belicht door de presentatie van SRON-wetenschappers tijdens recente de Klimaatconferentie in Dubai.

Wil je volgend jaar met je school meedoen aan de Internationale Geografie Olympiade? Aanmelden van leerlingen voor de Nederlandse voorronde kan nog tot uiterlijk 10 december 2023!

• Vakinzichtkaart
• Lesbrief aardbeving Marokko
• Geologische processen op IJsland
• Methaanconcentraties op de wereldkaart
• Ongeolooflijk
• Beeld & Geluid - lesmateriaal
• Minecraft als serious game

In oktober 2023 heeft Urbo3D zijn klimaatspel geüpdatet, op verzoek van Natuur- en Milieueducatie Den Haag. Dit educatieve instrument voor middelbare scholen biedt een interactieve benadering van klimaatadaptatie, waardoor leerlingen de complexiteit van stedelijke ontwikkeling, hittestress, wateroverlast en duurzaamheid kunnen ervaren.

Na drie jaar onderzoek lijkt het mysterieuze 'Chinese 100-kyr probleem' met betrekking tot de Oost-Aziatische zomermoesson opgelost. Louise Fuchs en haar team van de Universiteit Utrecht delen bevindingen die ons begrip van klimaatcycli aanzienlijk verdiepen.