Een special over de Rijn kan letterlijk alle kanten opgaan. Naar de bron en dwars door het omvangrijke stroom gebied dat delen van maar liefst negen landen beslaat. Met een duik in de geologische geschiedenis, waarbij de Rijn haar loop vele malen verlegde en dat nu nog zou doen als we haar niet hadden ingesnoerd met kribben, dijken, sluizen en kanalen. Anno 2010 krijgt de Rijn weer meer ruimte, in verband met hoogwaterbeheer, maar ook om het zwaar beproefde ecosysteem enigszins te herstellen.
Vanwege de klimaatverandering moet de Rijn straks 18.000 m3 water kunnen afvoeren – een vijfde meer dan nu. Rijkswaterstaat wil de rivieren meer ruimte geven door kribben te verlagen, dijken terug te leggen en nevengeulen te graven. De vijftien gemeenten langs de Waal, die tweederde van het Rijnwater afvoert, willen echter niet dat de rivierverruimingsprojecten de ontwikkeling van het (buitendijkse) gebied dicteren. Zij begonnen in 2006 met het project WaalWeelde, een mooi voorbeeld van integrale gebiedsontwikkeling van onderop.
In de jaren 70 was de Rijn ‘het grootste riool van Europa’; nu is het een relatief schone rivier. Zelfs de zalm is teruggekeerd en schiet weer kuit in de zijrivieren. Spil in de succesvolle internationale samenwerking was de Internationale Commissie ter Bescherming van de Rijn (ICBR) die dit jaar zestig jaar bestaat.
