De historische zijderoute was – net als de hedendaagse – in feite een wirwar van routes tussen Oost en West. Sommige liepen dwars door Centraal Azië (een noordelijke en een zuidelijke route). Meestal werden Chang'an (nu Xi’an in de Chinese provincie Shaanxi) en Antiochië (nu Antakya in Turkije) als vertrek- en eindpunt van de continentale routes gezien. Andere routes waren over zee (via Zuidoost-Azië, Zuid-Azië, Perzië en het Arabisch schiereiland en de Somalische havens aan de Oost-Afrikaanse kust naar Egypte). De handelsroutes zijn genoemd naar de meest waardevolle handelswaar: zijde.

Een masterscriptie schrijven is altijd een grote uitdaging. Die wordt nog groter als je veldwerk in een Chinese megastad moet doen en je daarvoor maar zes weken de tijd hebt. Hoe pak je dat aan en welke obstakels moet je overwinnen? Ervaringen van masterstudenten sociale geografie en planologie en hun begeleiders in Shenzhen.

Het South-North Water Transfer Project

De zoetwatervoorziening wordt wel de achilleshiel van China genoemd. In het zuiden is er een wateroverschot, in het noorden een groot tekort. Daarom wordt zwaar geïnvesteerd in de hydrologische infrastructuur. Dit project is van ongekende dimensies. Onlangs is een deel in gebruik genomen.

China gaat zakelijke relaties met Afrika aan zonder de ideologische agenda die westerse landen aan leningen en hulp verbinden. Via joint ventures stelt China de toe- voer van grondstoffen naar het thuisland veilig en cre- eert het afzetmarkten voor de eigen goederen. Dit dwingt Europa de relatie met het Zwarte Continent te herzien.

Joost Terwindt belicht de geologische geschiedenis van het Tarim Bekken en laat zien hoe China aan de Taklaman en Gobi-woestijn komt.

De Nederlandse bioscoopganger heeft vaak een vertekend beeld van wat de Chinese filmindustrie te bieden heeft. De maatschappijkritische films uit China die hier in de bioscoop draaien, zijn in China impopulair. Daar is de industrie vooral op zoek naar formules die het grote publiek kunnen entertainen.

De kloof tussen stad en platteland in China blijft groeien. Uit vrees voor sociale ontwrichting en om de binnenlandse consumptie aan te zwengelen, heeft de centrale overheid beleidsmaatregelen geformuleerd voor een gecoördineerde urbaan-rurale ontwikkeling (CURD). Maar lokale instanties hebben vaak een andere agenda. De problemen spitsen zich toe op het persoonsregistratiesysteem en de eigendomsrechten op grond.

Veel Chinese steden willen hun Urban Villages – ingesloten dorpen waar arme migranten huisvesting vinden – herontwikkelen tot kantoor-, winkelen woongebieden. Dit komt echter nauwelijks van de grond. Dat heeft sociale, maar ook economische en institutionele redenen. Toch gaan de dorpen hun residentiële en economische functies verliezen en zullen migranten het veld moeten ruimen. Tenzij het beleid verandert.

De autonome regio Xinjiang Uighur transformeert van een perifeer gebied in een strategisch deel van China. Een geopolitiek krachtenveld met economisch groeipotentieel. Het beleid van de centrale overheid is sinds tien jaar gericht op economische ontwikkeling én op inkapseling van de Oeigoeren en andere minderheden. Die laatste missie is nog geenszins geslaagd.

Ruim 25 jaar terug schreef Peter Dicken in Global Shift dat er een nieuwe wereldorde ging ontstaan door de geografische verschuiving van de industriële productie. China is inmiddels de fabriek van de wereld en de economisch mondiale machtsverhoudingen zijn fundamenteel veranderd. Momenteel veroorzaakt China met 1,3 miljard consumenten een nieuwe global shift: die van de consumptie.