Klimaatverandering en waterschaarste zijn mede oorzaak van de Syrische burgeroorlog en de vluchtelingencrisis. Dat vluchtelingenstromen omgekeerd ook de waterstromen beïnvloeden, was nog niet eerder aangetoond.

Het is een aloude geografische vraag: heeft de natuurlijke omgeving invloed op conflicten? Leidt opwarming van het klimaat bijvoorbeeld tot meer oorlog? Onderzoeken spreken elkaar tegen.

Hoe pakken we klimaatverandering aan? Wat doen we met energievraagstukken en wat worden de nieuwe innovaties binnen de waterproblematiek? Vraagstukken waar leerlingen van groep 8 van verschillende basisscholen gister mee te kampen kregen tijdens de eerste wedstrijddag van de regionale GEObattle.

Toegespitst op de eigen leefwereld

Wat voor effect heeft klimaatverandering op jouw leefomgeving? Daarover gaat de lessenserie die klimaatwetenschappers van de Vrije Universiteit, EduGIS en GeoCraftNL hebben ontwikkeld voor het voortgezet onderwijs.

In een tijd waarin klimaatverandering en andere complexe vraagstukken veel aandacht krijgen en soms gevoelens van machteloosheid oproepen bij leerlingen, rijst de vraag: 'Hoe kunnen we samen een positieve kijk op de toekomst van Nederland ontwikkelen?'. Geïnspireerd op de Didactiek van de Hoop probeert de opdracht 'Tijdlijnen voor Nederland' een antwoord op die vraag te vinden door meerdere mogelijke toekomsten te verkennen. De opdracht is ontwikkeld door de Universiteit Utrecht in samenwerking met het KNAG.

Sinds het rapport Grenzen aan de groei van de Club van Rome (1972) heeft het onderwijzen over en waarschuwen voor een te grote milieubelasting van de aarde de hoofden en harten van geografen gevuld. Alle lesmethodes hebben dit opgepakt en in beperkte mate is de problematiek ook opgenomen in het centraal eindexamen.

Groene energie op Texel

De laatste jaren neemt de maatschappelijke druk om in actie te komen tegen klimaatverandering enorm toe. Een bijdrage die mensen zelf kunnen leveren is overschakelen naar groene energie. Voor het grootste effect zou iedereen dit moeten doen, maar is dat wel mogelijk? Op Texel blijkt dat mensen met een lager opleidingsniveau moeite hebben om mee te doen.

Californië

In 2020 waren natuurbranden in Californië opnieuw voorpaginanieuws. Het ‘tijdperk van de megabranden’, dat klimaat- en brandwetenschappers enkele jaren geleden aankondigden, lijkt aangebroken. Tegelijk wakkeren de branden de milieu-onrechtvaardigheid aan.

De zoektocht naar duurzame energiebronnen is enorm belangrijk geworden met oog op klimaatverandering en de opkomende schaarste van fossiele brandstoffen. Naast de opwekking van energie uit zonnestraling en windkracht, heeft energie generatie aan de hand van getijdenstromingen veel potentie. In Engeland zijn al lang plannen om de zogeheten Severn Barrage te bouwen: een dam die energie opwekt door gebruik te maken van getijdenverschillen.

De natuurbranden in Californië brengen een grote milieuonrechtvaardigheid aan het licht en wakkeren deze aan. Er is zelfs sprake van klimaat- of natuurbrandgentrificatie.