Het klimaat warmt op, maar we willen toch op pad. Het liefst ver, ‘want ik vind het belangrijk om erachter te komen hoe men leeft op de wereld’. Aldus een geïnterviewde student. Ook ik heb inmiddels veel landen bezocht, per vliegtuig. Hoewel ik er veel waardevolle dingen van heb geleerd, begon het wel te knagen: al dat vliegen veroorzaakt veel CO₂-uitstoot. Ik laat het vliegtuig nu liever staan. Hebben andere studenten ook vliegschaamte?

Bieden reisgidsen en reisboeken geografie? Lang niet altijd. Vaak gaat het om historische informatie over musea en kerken of praktische informatie over goede plekken voor winkelen en strandvertier. Veelal is er weinig oog voor mens en natuur. Alleen al daarom zijn boeken en digitale producten die anders zijn geografisch interessant. De kleur van koffie verkeerd, een reis door Zuid-Amerika is zo’n boek.

Als je vrijwel altijd in dezelfde omgeving fietst, zie je het landschap in de loop van de jaren langzaam veranderen. Een nieuw plukje woningen, een nieuwe kas. Voor de argeloze toeschouwer zijn het nauwelijks zichtbare toevoegingen of vervangingen. Maar voor de fietser die met een ijzeren regelmaat zijn rondjes rijdt, blijft niets onzichtbaar. Hij ziet alles. Af en toe verandert het landschap fundamenteel. Het aanzicht zal nooit meer hetzelfde zijn. Soms doet dat pijn, soms wordt er iets moois toegevoegd.

Nog altijd verzorgen postboten een deel van het vervoer van en naar afgelegen plekken. Maar hun aantal slinkt, omdat steeds meer bewoners wegtrekken en de luchtverbindingen beter worden. Dolph Kessler legt de laatste postboten vast op de foto. Zoals de Sarfaq Ittuk, die langs de westkust van Groenland vaart.

Hoe kun je met een paar zakjes M&M’s de veranderingen in de bevolkingssamenstelling onderzoeken? Wie de workshop op de KNAG Onderwijsdag bezocht, weet het al. Voor wie die uitleg gemist heeft, hier een herkansing.

Steeds meer mensen uiten hun bezorgdheid over klimaatverandering. Toch is er geen consensus. Er wordt veel gediscussieerd over de invloed van de mens en over het nut van klimaatmaatregelen. Daarbij draait het echter niet alleen om kennis. Welke factoren beïnvloeden het denken over klimaatverandering van scholieren en wat kun je daarmee als AK-docent?

Sinds het rapport Grenzen aan de groei van de Club van Rome (1972) heeft het onderwijzen over en waarschuwen voor een te grote milieubelasting van de aarde de hoofden en harten van geografen gevuld. Alle lesmethodes hebben dit opgepakt en in beperkte mate is de problematiek ook opgenomen in het centraal eindexamen.

Aan de slag met Design Based Education

Betekenisvol leren en creatief, kritisch en oplossingsgericht denken: waar kun je dat beter oefenen dan in real life, tijdens veldwerk in de eigen omgeving. Aanstaande AK-docenten experimenteerden met Design Based Education en ontwikkelden concrete ideeën voor krimpend en vergrijzend Heerlen. Met wat extra handvatten is dat ook prima te organiseren in het voortgezet onderwijs.

Het was zomaar een opmerking die Jan Willem van Eck opving vanuit een groepje studenten: wat een waardeloze kaart! De opdracht: beoordeel deze kaarten, bijvoorbeeld op basis van kleurgebruik en het gebruik van cartografische grammatica. Geen waardeloze opmerking van de studenten, want het is er juist een die je aan het denken kan zetten. Bestaat een kaart zonder waarde?

In de 17e eeuw ontstond aan de oostkust van Amerika, tussen het huidige New Hampshire en South Carolina, een strook van Britse koloniën, opgebouwd uit losse Britse gebiedjes. Deze ontwikkelde zich tot een bloeiende zone, met een snelle bevolkingsgroei en dito verstedelijking. Daarnaast bleef er een grote vraag naar nieuwe landbouwgronden voor de kolonisten, vooral door de toenemende immigratie. Vandaar dat de grens van het ‘Britse gebied’ vanuit de kuststrook opschoof naar de voetheuvels aan de oostkant van de Appalachen. Daar hield het op: de bergen vormden een onoverkomelijke barrière en erachter heersten de Fransen en de Cherokees en Shawnees met wie zij zich hadden geassocieerd. De French and Indian War (1754- 1763) maakte daar een einde aan en verdreef de inheemse volkeren naar verder weggelegen gebieden in het westen, shoving the Indians out of the way, zoals dat heette.