Een van de weinig opgemerkte verrassingen in het laatste IPCC-rapport was de aandacht voor geo-engineering, het bewust grootschalig ingrijpen in het klimaatsysteem op aarde. Steeds meer wetenschappers zien daarin een ‘Plan B’ voor het geval klimaatmitigatie en -adaptatie tekortschieten. Wat is geo-engineering precies en wat zijn de risico’s?

 

Mike Hulme, geograaf en een van de meest geciteerde klimaatwetenschappers, is een verklaard tegenstander van geo-engineering en pleit voor alternatieve strategieën. Geografen kunnen daarin volgens hem een belangrijke rol spelen.

 

Op de slotconferentie Klimaat voor Ruimte afgelopen december barstte het van de praktische ideeën voor aanpassingen aan het veranderende klimaat. Ook scholen kwamen met creatieve oplossingen.

Alle rivieren in Azië worden gevoed door de gletsjers en sneeuwvelden van de Himalaya en het Tibetaanse plateau. Deze ‘watertorens’ worden bedreigd door opwarming, maar het effect op de waterbeschikbaarheid en voedselzekerheid benedenstrooms varieert sterk. Terwijl de landbouwgebieden langs de Indus en Brahmaputra met grote droogten worden bedreigd, zal het langs de Gele rivier juist natter worden.

Het kleine eiland Griend in de Waddenzee is een oase voor vogels en zeehonden. Dankzij een innovatief herstelproject lijkt het eiland de strijd tegen de zee tijdelijk te winnen. Maar hoe toekomstbestendig is die aanpak écht? Ontdek hoe natuur, wetenschap en beleid samenwerkten aan het behoud van dit unieke stukje Nederland – en welke lessen we daaruit kunnen trekken voor andere eilanden in een stijgende zee.   

De Atlas Leefomgeving al eens bekeken? Op dit portaal staan ruim 350 kaarten en veel informatie over actuele thema’s zoals geluid, luchtkwaliteit en verandering van klimaat. Nu is er ook het Atlas-spel.

In oktober 2023 ondernam een groep aardrijkskundedocenten een studiereis naar Brazilië. In 2025 staat weer een excursie op de rol, die aansluit bij de eindtermen havo en vwo. Dit keer ligt de nadruk op de deelstaat Minas Gerais en initiatieven voor verduurzaming van de mijnbouw, landbouw, industrie en transport. Nederland is daar op diverse manieren bij betrokken.

Als er lange tijd aardgas is gewonnen in Groningen, moeten daar ook flink wat steenkool zitten. Anders was er immers geen aardgas gevormd. Waar is die steenkool dan gebleven? Nou, die zit er nog! 

• Weterings, A. Waar zijn de banen in Nederland? Veranderingen 1996-2022
• Van der Velden, J. 80 jaar stedelijke vernieuwing en wijkaanpak. Update 2024
• The Journal of Development Around the World
• Ritchie, H. Niet het einde van de wereld
• Lacoere, P. Van groei naar grens. Ruimteneutraliteit en bouwshift als doelstellingen van duurzaam landgebruik
• Leinfelder, H. e.a. (red.). Wonen uit de schaduw. Liber amicorum Pascal De Decker
• Von Benda-Beckmann, B. Het kleedje voor Hitler. Een familiegeschiedenis

De snelst stromende oceaanstroom ter wereld is de westendrift rondom Antarctica. Deze oceaanstroom heeft veel invloed op de Antarctische ijskap. Veranderingen in het klimaat kunnen de snelheid van deze oceaanstroom verminderen en dat heeft belangrijke gevolgen voor de grootte van de Antarctische ijskap. In het verleden zijn vaker warmere en koudere perioden geweest op aarde, waarop de zeestromen zoals de westendrift reageerden. Door te onderzoeken hoe dat toen ging kunnen we proberen te voorspellen wat ons nu te wachten staat.