Premier Rutte noemde de Nederlandse excuses over het slavernijverleden op 19 december ‘een eerste stap’. De volgende is werken aan meer bewustwording van dat schuldige verleden, ongelijkheid, racisme en de hedendaagse doorwerking ervan. Om te beginnen in het onderwijs – bij alle vakken en zeker bij aardrijkskunde. David Lambert, emeritus hoogleraar Geography Education aan het University College London, pleit voor een betere ‘raciale geletterdheid’ in ons aardrijkskundeonderwijs: het vermogen te doorgronden hoe ras en racisme tot op de dag van vandaag doorwerken in de samenleving én bij aardrijkskunde.

Gedachtegoed Jan Hinderink (†)

De analyses in het veel geciteerde Agricultural Commercialization and Government Policy in Africa van de op 10 december jl. overleden Jan Hinderink en collega-geograaf Jan Sterkenburg blijken na 37 jaar nog steeds valide. Maar een heruitgave als e-book volstaat niet. Nieuwe ontwikkelingen in de afgelopen veertig jaar roepen om een vervolg. Er zijn genoeg Afrikaanse wetenschappers om de pen over te nemen.  

Slums, favela’s, shanty towns, kampungs, bidonvilles, informal settlements, sloppenwijken of hoe ze wereldwijd ook heten, stellen stadsbesturen voor dilemma’s. De ongeplande nederzettingen hebben een bufferfunctie, maar vormen ook een ‘schandvlek’, waar mensen in zeer gebrekkige omstandigheden leven. Welke aanpak komt de bewoners ten goede? 

In 2022 zijn meer dan twee keer zoveel Somalische kinderen ondervoed dan het jaar ervoor. Meer dan een half miljoen kinderen daar vrezen voor hun leven door hongersnood. In heel Afrika is de voedselcrisis groter dan ooit. Wat is er aan de hand?

Wereldwijd zijn er meer dan tweeduizend locaties met een Unesco-status. Samen beslaan zij een gebied ter grootte van China. Naast bescherming en behoud van natuur, landschap en erfgoed wordt ook duurzame ontwikkeling nagestreefd.

Wie op de topografische kaart van de Krimpenerwaard kijkt, vindt slechts eenmaal de naam ‘tiendwetering’. Watergangen die op oudere kaarten ook zo heetten, bestaan nog steeds, maar hun namen zijn veranderd. Hoe zit dat precies?

In Geografie november/december 2022 beschreef Lowie Brink hoe Nederlanders het initiatief namen tot de schoolwandkaart van de Zuid-Afrikaansche Republiek (1892). De vondst van diamanten en goud in de jaren 1860 en 70 luidde het einde van de Boerenrepublieken in. De kaart werd nog aangepast, maar was in 1902 passé. Een gevoel van stamverwantschap met de ‘Afrikaner neven’ maakte gaandeweg plaats voor de Nederlandse anti-Apartheidsbeweging.

Ga maar op dat rotsblok liggen. Kijk, luister en voel. Ineens zie je de wolken voorbij trekken en ervaar je de verwering van het graniet ‘aan den lijve’. Om nooit te vergeten. Dartmoor National Park zal door die ene opdracht zeker beklijven. Het is een mooi voorbeeld van ervaringsgericht veldwerk

Het simpelweg combineren van droogte- en overstromingsmodellen met bevolkingsdichtheidskaarten is niet genoeg om toekomstige klimaatmigratie te voorspellen. Toch gebeurt dit nog steeds in gezaghebbende rapporten en alarmerende boeken.

Truffels behoren tot de duurste delicatessen ter wereld. Tot voor kort werden ze vooral in het wild verzameld, maar ze worden inmiddels ook geteeld. De Spaanse provincie Teruel is hierin koploper en heeft het ‘zwarte goud’ ontdekt als remedie tegen de ontvolking van het platteland. Ook in Nederland zijn al enkele truffelgaarden aangelegd.