Twintig jaar stadsmarkeringen – de stedelijke groei gemarkeerd

In 1990 werden bij belangrijke toegangswegen van Groningen stadsmarkeringen opgericht: kunstwerken die de grens tussen stad en platteland aangeven. Twintig jaar later zijn de eerste opgeslokt door de stadsuitbreiding. Ze maken ons bewust van de uitdijende stad en de gevolgen daarvan.

Grondwater is de belangrijkste bron van drinkwater in Nederland. Het is schoner dan oppervlaktewater en hoeft dus minder gezuiverd te worden om goed drinkwater te verkrijgen. Grootschalige grondwateronttrekkingen leiden echter tot verdroging en verzilting. Daarom zijn de drinkwaterbedrijven op zoek naar alternatieve bronnen.

De Donaudelta vormt een wereldberoemd vogelgebied, met een rijke visfauna. In dit zwaar beschermde stuk natuur heeft de Oekraïne een scheepvaartroute uitgebaggerd op basis van een eigen positieve Milieu Effect Rapportage. Een internationale audit wijst echter op negatieve milieueffecten in buurland Roemenië. De Oekraïne heeft de werkzaamheden toch uitgevoerd.

Ben de Pater recenseert en tipt boeken.

Veel belangen, weinig concrete plannen

Eind februari kwamen de leiders van acht landen bijeen op de Danube Strategy Top. Ze stemden erin toe een ‘aantrekkelijke, veilige en welvarende Donauregio te creëren volgens gemeenschappelijke waarden, principes en fundamentele doelstellingen’. Concrete plannen zijn er nog niet, maar de EU kan een zetje geven.

Voorbij Bonn verbreedt het Rijndal zich en stroomt de Rijn de Nederduitse Laagvlakte binnen. Vroeger slingerde de rivier hier met talrijke meanders door het laagland. Net als in de Boven-Rijnse Laagvlakte is de rivier hier op vele plaatsen rechtgetrokken en in een vast rivierbed geperst. Doordat de dijken hier echter verder van de rivier liggen kan de Rijn er bij hoogwater verder uitzetten. Hier stroomt de Rijn langs het belangrijkste industriegebied van Duitsland, het Ruhrgebied. Als de Rijn bij Spijk Nederland binnenstroomt is de rivier zo’n 700 meter breed.

Alwéér lazen we in de media over een vulkaanuitbarsting, ditmaal van de IJslandse Eyjafjallajökull. Het mag dan een rustige exemplaar zijn, hij legde het Europese vliegverkeer volledig lam. De laatste uitbarsting in 1821 duurde twee jaar. Hoe lang gaat deze eruptie ons nog bezighouden?

Wij weten niet beter of de Rijn ontspringt in de Alpen. Maar uit grind- en zandafzettingen valt af te leiden dat hij zo’n 24-34 miljoen jaar geleden mogelijk begon in de Eifel en dankzij tektonische bewegingen zijn tentakels geleidelijk uitstrekte naar het zuiden en westen. Ook de benedenloop was bepaald niet standvastig en wandelde miljoenen jaren terug heen en weer tussen Bretagne en Terschelling.

Een special over de Rijn kan letterlijk alle kanten opgaan. Naar de bron en dwars door het omvangrijke stroom gebied dat delen van maar liefst negen landen beslaat. Met een duik in de geologische geschiedenis, waarbij de Rijn haar loop vele malen verlegde en dat nu nog zou doen als we haar niet hadden ingesnoerd met kribben, dijken, sluizen en kanalen. Anno 2010 krijgt de Rijn weer meer ruimte, in verband met hoogwaterbeheer, maar ook om het zwaar beproefde ecosysteem enigszins te herstellen.