Voedsel is terug op de stedelijke agenda’s. Londen, Boston en Amsterdam hebben het ommeland weer ontdekt. Niet alleen als recreatiegebied of mogelijke bouwlocatie, maar ook - opnieuw - als primaire voedselbron. Betrokkenheid van de burgers en duurzaamheid staan daarbij voorop.

Alle rivieren in Azië worden gevoed door de gletsjers en sneeuwvelden van de Himalaya en het Tibetaanse plateau. Deze ‘watertorens’ worden bedreigd door opwarming, maar het effect op de waterbeschikbaarheid en voedselzekerheid benedenstrooms varieert sterk. Terwijl de landbouwgebieden langs de Indus en Brahmaputra met grote droogten worden bedreigd, zal het langs de Gele rivier juist natter worden.

De beleving van plekken wanneer je nergens wortel hebt geschoten

Waar je vandaan komt en bent opgegroeid zegt iets over wie je bent. Geworteld zijn op een plek draagt bij aan het vinden van een eigen plek in de wereld. Maar hoe zit dat met kinderen van expats? Thuis is voor hen juist en route zijn. Een nieuwe kijk op begrippen als thuisvoelen, roots en plaatsverbondenheid in een globaliserende wereld.

De loop van rivieren in het lage Nederland werd niet alleen bijgestuurd door klimaatveranderingen met koude en warme perioden, zeespiegelstijgingen en overstromingen, maar ook door tektonische bewegingen – hoe bescheiden ook.

Landschapsontwikkeling stuurt rivierverruiming

Vanwege de klimaatverandering moet de Rijn straks 18.000 m3 water kunnen afvoeren – een vijfde meer dan nu. Rijkswaterstaat wil de rivieren meer ruimte geven door kribben te verlagen, dijken terug te leggen en nevengeulen te graven. De vijftien gemeenten langs de Waal, die tweederde van het Rijnwater afvoert, willen echter niet dat de rivierverruimingsprojecten de ontwikkeling van het (buitendijkse) gebied dicteren. Zij begonnen in 2006 met het project WaalWeelde, een mooi voorbeeld van integrale gebiedsontwikkeling van onderop.

De strijd om behoud van een idyllisch tuindorp

Terwijl de landelijke media hun aandacht richtten op de ontwikkeling van de Blauwestad voerden bewoners van het Groningse Blauwe Dorp een achterhoedegevecht voor behoud van hun wijk. Begin november 2009 keerden de rollen om. In de week dat het laatste bouwbedrijf zich terugtrok uit de Blauwestad, ontving de bewonerscommissie van het Blauwe Dorp de complimenten van minister Cramer van Ruimte en Milieu over hun inzet voor behoud van hun tuindorp. Het wijkvernieuwingsproces is nu in volle gang.

In de loop van duizenden jaren veranderen rivieren hun koers onder invloed van zeespiegelstijgingen, bodembeweging en klimaatverandering. Maar in de Rijn-Maasdelta werden dergelijke ‘avulsies’ de laatste 8500 jaar ook door het riviersysteem zelf ingegeven.

Bepaling van de vegetatieruwheid met laseraltimetrie

De opstuwing van water door vegetatie in de uiterwaarden leidt tot grote onzekerheid over de waterstand tijdens pieken in de Rijn en Maas. Met hoogtemetingen vanuit de lucht kan de opstuwing echter goed berekend worden. Dat helpt het effect van beheersmaatregelen in de uiterwaarden te vertalen naar veiligheid.

De fiets is als oer-Hollands vervoermiddel zo vanzelfsprekend dat hij gemakkelijk aan de aandacht ontsnapt. Dat geldt ook in de verstedelijkte regio Utrecht. Toch timmeren overheden er flink aan de weg met fietsbeleid – vooral in Fietsstad Houten. De fiets als redder van onze mobiliteit.

Door de Utrechtse Waarden loopt een fietsroute die je wegwijs maakt in de aardkundige geschiedenis van dit ooit kletsnatte stukje Nederland.