De Russische invasie in Oekraïne laat ons nadenken over onze energie-afhankelijkheid van andere landen. Hoogleraar Maarten Hajer (faculteit Geowetenschappen, Universiteit Utrecht) legt uit hoe we sneller onafhankelijk kunnen worden en daarmee de energietransitie versnellen.

De nieuwe Geografie is uit. Je leest over Hongkong, de Antillen, Spanje, de Verenigde Staten, Nederland en de Balkan. Over ecocentrisme, zoet water, illegale irritatie, buiten spelen en geologie. En natuurlijk zijn er tips voor onderwijs en recenseren we boeken en podcasts.

Veel leesplezier!

Nascholing gemist? Of wil je het nog een keer zien? Vraag de opname en de presentatie op.

Als je op het strand staat, zie je niets dan water, de Noordzee. Maar daaronder ligt een land verscholen waarvan we het bestaan tot begin vorige eeuw nog niet kenden: Doggerland. Waar zo'n 10.000 jaar geleden nog mensen en dieren leefden.

Deze podcast biedt achtergronden en uitleg bij een actueel onderwerp

• De Kluyver, A. Niemandsland. Een Antarctische ontdekkingsreis. 
• Kuipers Munneke, P., & Van Calmthout, M. Alles smelt. De wereld van het ijs in een veranderend klimaat. 
• Wellenberg, M., & Van der Zee, A. (Red.). Atlas van de trekvaarten in Zuid-Holland. 
• Berendse, M., & Brood, P. Historische stadsatlas. Nederland stedenland. 
• Volkers, K. Groeten uit Baflo. Niet al te verre reisverhalen. 
• Doucet, B., Van Melik, R., & Filion, P. (Red.). Global Reflections on COVID-19 and Urban Inequalities. 

Mede dankzij de Cumberland Gap, de doorbraak door de Appalachen (Geografie, april 2019) werd Tennessee een nieuwe kolonisatiegebied achter de bergketen in het oosten van de Verenigde Staten. Vooral Britse en Schotse immigranten vestigden zich op de relatief goedkope landbouwgronden. Daarbij werd de oorspronkelijke bevolking verdreven, met als onmenselijk dieptepunt de deportatie van de Cherokee naar Oklahoma, bekend als de Trail of tears. Latere kolonisatiefronten schoven op naar het midden en westen van Tennessee, waar het op slavernij gebaseerde plantagesysteem tot grote bloei zou komen. Tennessee koos dan ook partij voor de zuidelijke Confederatie, die voor uitbreiding van de slavernij was, terwijl het Noorden restricties wilde. De staat raakte verwikkeld in de rampzalige Amerikaanse Burgeroorlog van 1861-1865 en kwam hier ontredderd en sterk verarmd uit. De infrastructuur was verwoest, het plantagesysteem ten onder gegaan en de niet-agrarische sector was zwaar gehavend. Het zou nog decennia duren voor Tennessee weer enigszins op de been was. De ‘grote ommekeer’ voor Tennesse moest nog komen tijdens de crisis van de jaren 1930.

Northern Metropolis

Op de valreep voor de verkiezingen in juni dit jaar presenteert Chief Executive Carrie Lam een plan voor een IT-hub aan de noordelijke rafelrand van Hongkong, waar wetlands en natuurparken afwisselen met new towns, autokerkhoven en containeropslag. Carrie Lam zal vrijwel zeker niet herkozen worden. Waarom kwam ze dan toch met deze radicale koerswijziging?

KNAG-tentoonstelling in het Stedelijk Museum

Ruim honderd jaar terug, in september en oktober 1921, was er in het Stedelijk Museum in Amsterdam een tentoonstelling van het Koninklijk Nederlandsch Aardrijkskundig Genootschap. Hierbij verscheen een Catalogus van kaarten, enz. betrekking hebbende op de oudere en tegenwoordige gesteldheid van Holland tusschen Maas en IJ, aanwezig op de tentoonstelling … Daarin staat een uitvoerige verhandeling van meer dan 160 pagina’s(!) over de ‘geschiedenis der natuurlijk gesteldheid van Holland tusschen het IJ en de groote rivieren’, door dr. A.A. Beekman. Over hem straks meer. De catalogus bevat ook een lijst van wel 100 pagina’s met meer dan 900 nummers van kaarten en andere objecten die op de tentoonstelling te zien waren. Voorin staat nóg een lijst, met namen van leden van het ‘Eere-comité’, leden van de Commissie voor de tentoonstelling en inzenders van tentoongestelde stukken.

Ecocentrisme als fundament van politieke besluitvorming      

Na de eerste lockdown vanwege corona in 2020 schreef Jos Spijkerman, student Sociale Planologie aan de Rijksuniversiteit Groningen, een vlammend betoog tegen de egocentrische manier waarop wij mensen omgaan met de wereld. Het blijkt nog altijd actueel. Vandaar dat we er graag ruimte voor maken in deze Geografie.