Ruim 14 miljoen jaar geleden sloeg in Beieren een asteroïde met een doorsnede van 2 kilometer een gat in de aarde. Het meer dat zich daar later vormde, is gaandeweg opgevuld met kalk, en de krater heeft zo’n enorme doorsnee, dat je nauwelijks doorhebt dat je er middenin staat.
Ook dit jaar was de inschrijflijst weer overtekend en waren 900 docenten op de KNAG Onderwijsdag. Voor wie afgelopen november niet kon of zich afvraagt wat je daar als docent aan hebt, belicht Hans de Jong drie lezingen rond het thema ‘On the move’.
Een uitzicht over een licht golvende, spierwitte ijsvlakte. Slechts steenmassa’s steken er doorheen. In de Zwitserse schoolatlas wordt dit fraai weergegeven op de kaart van de koudste periode van de laatste ijstijd, het Weichselien. Heel Zwitserland lag 20.000 jaar geleden namelijk onder een dikke laag ijs.
‘Groot-Brittannië verandert in Klein-Brittannië’, kopte de Volkskrant in augustus 2015. Ruim 1700 kilometer kustlijn, op een totaal van 4500, wordt bedreigd door de zee, en de overheid besloot de natuur haar gang te laten gaan. Dat levert niet alleen voor geografen indrukwekkende kusten op.
Diep beneden me stroomt de Rijn als een zilveren lint in fraaie bochten. De hoge naaldbomen aan de rand van de kloof lijken te wachten op hun naderende ondergang. Nog enkele jaren en ze zeilen omlaag. Hen wacht hetzelfde lot als de bomen die hier duizenden jaren terug door een heftige gebeurtenis ten onder gingen.
Het is een lange tocht door het Vinschgau, het langgerekte dal in het noorden van Süd-Tirol. Links en rechts rijzen steile bergwanden op, die reiken naar de machtige Ortler, op 3905 meter. Omhoog en omlaag voert de smalle kronkelweg. Eigenlijk wonderlijk in zo’n oplopend dal.
Het is een vermoeiende klim: anderhalf uur stijgen, maar dan, om de volgende bocht, ontvouwt zich een grandioos uitzicht. Ik kijk recht in een diepe komvormige laagte aan drie kanten omringd door steile, bijna loodrechte wanden onder een hoog oprijzende bergkam bekroond met scherpe wit besneeuwde toppen.
Ameland is geologisch een van de meest dynamische gebieden van Nederland, met aaneengegroeide eilanden, verdwenen dorpen, een eroderende kustlijn en nieuwe strandwal in het westen, en aanslibbing en afslag van de uitgestrekte kwelders in het oosten.
Nederland is een land van zand, klei en veen. Enkel in het uiterste zuiden van Zuid-Limburg komt vast gesteente voor. Stenen kennen wij vooral van het grindpad in de tuin en van sommige akkers in het oosten van het land. Van die ‘kiezels’ weet de doorsnee Nederlander bar weinig af.
‘De alarmerende bevindingen van het KNMI waren slechts gebaseerd op tien warme novemberdagen [….] Het KNMI is klimaatpartijdig’, aldus Remco Dijkstra, woordvoerder milieu en klimaat van de VVD in de Tweede Kamer. Hij vindt het KNMI niet onafhankelijk.
