Jan Mayen - deel 4
Bernd Andeweg voer mee naar Jan Mayen om daar aardwetenschappelijke gegevens te verzamelen. Bijzonder om over het eiland te struinen in de wetenschap dat je een van de weinigen bent, zo niet de eerste, die het eiland op structureel geologische manier bestudeert.
Soms heb je een talentvolle leerling in de klas die je ook lang na het afstuderen blijft spreken. Kees Jonk en Jorien Vonk zijn zo’n duo. Ze koppelden hun expertise in een lessenserie over klimaatverandering in het noordpoolgebied.
Inleiding tot de serie artikelen over het veranderende Nederlandse platteland in het tijdschrift Geografie van januari 2015. Thema's als bevolkingsdaling, industrialiserende landbouw, veranderingen in mobiliteit en internet komen aan bod.
Een radicaal wetsvoorstel van om de alsmaar uitblijvende hervorming van het grondeigendom in de landbouw vlot te trekken, leidt tot felle reacties. Behalve een rechtvaardige verdeling en werkgelegenheid is ook de voedselvoorziening van een groot deel van Afrika in het geding.
De grote steden hadden rond 1900 waterleiding, de uithoeken van het platteland moesten wachten tot na 1960. Is nu het wachten op (snel) internet? Er ontstaat een lappendeken van initiatieven. Moet de overheid de witte plekken vullen?
De kwaliteit van de leefomgeving in dorpen wordt steeds meer afhankelijk van de lokale inzet van bewoners. In mooie dorpen gaat dat makkelijker dan in minder mooie dorpen. Dat heeft vooral te maken met de sterkere sociale en culturele binding van bewoners.
De participatiesamenleving is er al lang. In veel dorpen en wijken hebben burgers het heft in eigen handen genomen. Gemeenten moeten koersen op de kracht van burgerinitiatieven zonder dat dit leidt tot ongelijkheid.
De overheid heeft drie 'krimpregio's' en tien 'anticipeerregio's' aangewezen waar op korte termijn een substantiële bevolkingsdaling dreigt. In deze gebieden zal het beroepsonderwijs innovatieve opleidingen moeten aanbieden die de arbeidsmarkt versterken. Hoe maken zij de regio vitaler?
Veel dorpen hopen op het Giethoorn-effect: toerisme als motor van de lokale economie. Maar toeristische marketing werkt alleen als een dorp bereid is zich in te leven in de bezoeker.
In tal van dorpen vallen ongepland gaten in de bebouwing. Herbestemming is een optie, maar dat vergt vaak fysieke aanpassingen die kunnen botsen met de cultuur-historische waarde van het pand of dorpsgezicht.