Landschapsontwikkeling stuurt rivierverruiming

Vanwege de klimaatverandering moet de Rijn straks 18.000 m3 water kunnen afvoeren – een vijfde meer dan nu. Rijkswaterstaat wil de rivieren meer ruimte geven door kribben te verlagen, dijken terug te leggen en nevengeulen te graven. De vijftien gemeenten langs de Waal, die tweederde van het Rijnwater afvoert, willen echter niet dat de rivierverruimingsprojecten de ontwikkeling van het (buitendijkse) gebied dicteren. Zij begonnen in 2006 met het project WaalWeelde, een mooi voorbeeld van integrale gebiedsontwikkeling van onderop.

In de loop van duizenden jaren veranderen rivieren hun koers onder invloed van zeespiegelstijgingen, bodembeweging en klimaatverandering. Maar in de Rijn-Maasdelta werden dergelijke ‘avulsies’ de laatste 8500 jaar ook door het riviersysteem zelf ingegeven.

De dwaze geografie van aardolieverspilling

The Age of Stupid is een indrukwekkend docudrama dat afgelopen jaar veelvuldig werd ingezet in het debat over klimaatverandering om mensen te doordringen van de noodzaak nu maatregelen te nemen. Maar de film gaat in de eerste plaats over de verspilling van aardolie in ons dwaze tijdperk.

Interview met Lotte Jensen, hoogleraar literatuur- en cultuurgeschiedenis

Afgelopen jaar werd de Sint-Elisabethsvloed uitgebreid herdacht. Het is een iconische ramp in de Nederlandse geschiedenis, nu zes eeuwen geleden. Lotte Jensen schreef daarover samen met anderen het boek De grote en vreeselike vloed. De Sint-Elisabethsvloed 1421-2021. Zij leidt het NWO-onderzoeksproject Dealing with disasters. Daarin bestudeert ze de rol van rampen in de vorming van lokale en nationale identiteiten, en welke lessen we kunnen trekken uit rampen in het verleden.

In China worden meer bomen geplant dan in de hele rest van de wereld, maar kan dat een klimaatcatastrofe afwenden? De grootschalige bebossingsprojecten roepen hevige kritiek op in het Westen. Toch zal de Chinese aanpak de toekomst van ons mondiale milieu bepalen.

Geen gemakkelijke tijd voor jongeren. Opgehokt. Veel dingen niet kunnen doen. Zelfs niet naar school mogen. Het einde van corona is nog niet in zicht. Hoe moet dat verder? Van nature willen veel jongeren dingen doen. En velen denken ook best goed na. Daar hoef je geen Greta Thunberg of Amanda Gorman voor te zijn. Hoe kunnen we al die energie inzetten in coronatijd? En wat kan aardrijkskunde daarbij bieden? Het tijdschrift J-Reading wijdde een heel nummer aan geografie en corona. Voor leraren die op zoek zijn naar eigentijdse en kritische schoolaardrijkskunde is het nieuwe gratis e-book van John Huckle een aanrader.

85 jaar geleden werd het laatste gat in de Afsluitdijk gedicht. Minder bekend is dat Hendric Stevin precies 350 jaar terug zijn plan lanceerde voor een afsluitdijk tussen de Waddeneilanden en inpoldering van de Waddenzee. In 1921 werd Stevins toekomstvisie opgediept door het Tijdschrift van het Koninklijk Nederlandsch Aardrijkskundig Genootschap, de voorloper van Geografie. 

Op 9 december verdedigde Iris Pauw haar proefschrift Envisioning Futures in School Geography aan de Vrije Universiteit Amsterdam. Aardrijkskunde is bij uitstek het schoolvak dat gaat over de wisselwerking tussen de aarde en haar bewoners. Met vraagstukken als klimaatverandering, energietransitie en migratie biedt het essentiële kennis voor de wereldburgers van morgen. Maar wordt er in de lessen ook daadwerkelijk vooruitgekeken?

500 kilometer door dwars door Togo wandelen, langs een spoorlijn? Steyn Hoogakker (Impact Journey) vertrekt begin april, met een gps-tracker en een (polaroid) camera. Hij wil een genuanceerder en eerlijker beeld van Togo creëren. De cultureel antropoloog en klimaatonderzoeker is wars van stereotype beeldvorming en wil anderen inspireren en stimuleren om reizen te maken die betekenis hebben.