Technisch innoveren of extensiveren

Het landelijk gebied staat weer prominent op de politieke agenda. Hoe zien de politieke ideeën over de toekomst van landbouw en natuur eruit? Wat zijn de consequenties voor het landelijk gebied als deze ideeën in de praktijk worden gebracht.

De Nederlandse herdenking van de Tweede Wereldoorlog ligt vast in tijd (10 mei 1940 – 5 mei 1945) en ruimte (eigen land). Niet alle oorlogsherinneringen passen in dat stramien – zeker niet die van Indische Nederlanders.

Het ruimtelijk domein is flink in beweging. In het onderzoeksprogramma VerDuS (Verbinden van Duurzamen Steden) onderzochten wetenschappers van verschillende instituten de laatste paar jaar de grote veranderingen die gaande zijn. Een van deze studies richt zich specifiek op wonen en werken en toont drie typen verandering: transities, trends en crises. Wat weten we nu?

Het aantal 80-plussers zal van ruim 800.000 in 2021 stijgen naar tussen de 1,5 en 2,6 miljoen in 2050 - twee tot drie keer zoveel. Dat blijkt uit recente bevolkingsprognoses van het NIDI en het CBS. Daarbij zijn zeven toekomstvarianten doorgerekend. De bevolking van 20 tot 65 jaar zal veel minder sterk groeien of zelfs krimpen. Dat leidt tot arbeidskrapte in de zorg. Maar in welke mate? Dat hangt samen met de ontwikkeling van onze gezondheid en arbeidsparticipatie.

'De grens is terug', kopte De Gelderlander van woensdag 7 april 2021. ‘Alléén met een negatieve coronatest zijn Nederlanders welkom in Duitsland.’ Drie dagen later, met een negatief testbewijs op zak, neem ik een kijkje bij de lastig te bewaken grens tussen het Achterhoekse Dinxperlo en Süderwick. 

Stadsgeograaf én webredactielid van geografie.nl dr. Rianne van Melik werd voor De Stentor geïnterviewd over hoe 17 miljoen Nederlanders tijdens de lockdown naar buiten gaan voor vermaak. 'Alle ontspanning moet daar plaatsvinden, doordat dat de enige plek is waar we heen mogen.' Dat roept vragen op over het gebruik van deze openbare ruimte.

Volgens de Nationale Omgevingsvisie van minister Ollongren moeten er tot 2030 in Nederland een miljoen woningen bij komen. Zonder verdichting kan dat niet. Is dit wel te combineren met leefbaarheid? Amsterdam ziet volop mogelijkheden.

Migratie. Met extra voorzichtigheid wordt het aangesneden in de klas. Het onderwerp hoort bij aardrijkskunde, maar voor veel docenten is het niet makkelijk te behandelen. Thijs van Manen schreef in Geografie februari 2021 al over het onderwerp vanuit het perspectief van leerlingen. Maria Janse sprak voor dit verhaal vijftien docenten van verschillende scholen over hun ervaring met het onderwerp migratie.

Zee-, moeras- of zelfs gletsjerrestanten: in de Nederlandse ondergrond is het allemaal terug te vinden. Met name door grondboringen, het kleine landoppervlakte en zijn ijverige wetenschappers heeft Nederland de best onderzochte ondergrond ter wereld. Geweldig materiaal voor in de klas. Maar hoe kan men deze kennis vertalen in lesstof? 

‘Natuur’ en natuurlijke elementen laten zich niet zomaar beperken tot de zorgvuldig beheerde natuurgebieden in handen van Nederlandse natuurorganisaties. Wat maakt natuur ‘natuur’, is agrarische grond natuur, en hoe zou je natuur moeten beheren?