De Paradise Papers en andere gelekte stukken hebben geleid tot schokkende onthullingen over de belastingpraktijken van vermogende particulieren, multinationals, hun adviseurs, én overheden. In de EU speelt Nederland een dubbelrol.

Het afgelopen jaar manifesteerde zich een protestbeweging in Al Hoceima, in de Marokkaanse Rif, waarop het regeringsapparaat en de koning reageerden. Hoe valt dit te zien in het licht van de Arabische Lente? Wat speelde er in Nederland, thuisland van Marokkanen met veelal Riffijnse wortels?

China heeft een ambitieus plan gelanceerd om de verbindingen met Europa te verbeteren. De EU-lidstaten hebben nog moeite met een gezamenlijk antwoord. Maar er zijn al heel wat ontwikkelingen gaande. Vooral steden en regio’s haken gretig aan. 

Met OBOR treedt Beijing het nabije buitenland van Rusland binnen. In Centraal Azië (en vooral aan de westkant) komen de invloeden van drie geopolitieke machtscentra bij elkaar.

De historische zijderoute was – net als de hedendaagse – in feite een wirwar van routes tussen Oost en West. Sommige liepen dwars door Centraal Azië (een noordelijke en een zuidelijke route). Meestal werden Chang'an (nu Xi’an in de Chinese provincie Shaanxi) en Antiochië (nu Antakya in Turkije) als vertrek- en eindpunt van de continentale routes gezien. Andere routes waren over zee (via Zuidoost-Azië, Zuid-Azië, Perzië en het Arabisch schiereiland en de Somalische havens aan de Oost-Afrikaanse kust naar Egypte). De handelsroutes zijn genoemd naar de meest waardevolle handelswaar: zijde.

Op 17 november organiseren de Zweedse premier Stefan Löfven en de voorzitter van de Europese Commissie Jean-Claude Juncker een top in Gotenburg om de EU sociaal nadrukkelijker te profileren. Hoe moet de sociale kant van de Unie eruit zien? En waarom zijn eerdere pogingen verzand? 

De Brexit-onderhandelingen zijn begonnen op 29 maart, toen premier May met een brief aan Brussel artikel 50 formeel in werking stelde. De media hebben het over een (vecht)scheiding, maar het voortbestaan van twee unies staat op het spel: het Verenigd Koninkrijk en de EU.

Externe relaties en defensie als nieuw bindmiddel?

In juni 2016 presenteerde Federica Mogherini, de Hoge Vertegenwoordiger van de Unie voor buitenlandse zaken en veiligheidsbeleid, een hernieuwde strategie voor het externe optreden van de EU. Is de Unie daarmee beter bestand tegen aardschokken zoals Trump die veroorzaakt?

Bij de komende verkiezingen in verschillende Europese landen is de zorg over nepnieuws, opiniebubbels en een tekort aan publiek debat van enig gehalte groot. Die zorg is begrijpelijk, maar niet nieuw. In de cyberwereld lijkt het hek echter van de dam.

Trumps electorale zege in de Verenigde Staten heeft na het Brexit-referendum de komende verkiezingen in Nederland, Frankrijk en Duitsland van een rode draad voorzien, nog vóór de campagnes goed en wel gestart zijn: een tsunami van populisme overspoelt Europa. Of zal het zo’n vaart niet lopen?