Geoloog Mathijs Booden beantwoordt vragen uit de klas en ruimt misverstanden uit de weg. Deze week: Waarom ontstaat bij uiteen wijkende oceanische platen een rug op de breuklijn en bij uiteen wijkende continentale platen een slenk?

Al ruim tien jaar doet de term powerful disciplinary knowledge de ronde, vrij vertaald ‘krachtige vakkennis’. Wat bepaalde vakkennis precies krachtig maakt, is natuurlijk de vraag, maar de gedachte is dat sommige kennis van zo’n kwaliteit is dat iedereen daar toegang toe hoort te hebben. Ook bij aardrijkskunde

Fysische geografie bestaat voor veel leerlingen uit een boel begrippen, modellen en diagrammen die ze vaak moeilijk kunnen relateren aan hun eigen belevingswereld. De  besproken verschijnselen zijn bijvoorbeeld te groot, voltrekken zich te langzaam, of zijn simpelweg onzichtbaar, omdat ze diep in de aarde plaatsvinden. Dat maakt het soms lastig fysisch geografische onderwerpen te doceren op een niveau voorbij reproductie. Maar dat hoeft niet.

Alert op kleurenblindheid bij AK

Ongeveer 1 op de 24 leerlingen heeft een vorm van kleurenblindheid. Bij aardrijkskunde doet dat ertoe. We werken immers met allerlei kaarten, diagrammen en ook fysieke objecten zoals stenen en bodemmonsters, waar kleuren cruciaal kunnen zijn.

Op 4 december 2021 kwam de Semeru op Java tot een verwoestende uitbarsting. Er kwamen lahars en pyroclastische stromen van de vulkaan af die duizenden woningen verwoestten. Minstens 57 mensen vonden de dood. Waarom schoot het hazard management deze keer zo tekort? Het antwoord ligt in de aanleiding voor de uitbarsting: zeer zware regenval. De hydrologische kringloop speelt een grotere rol in het triggeren van vulkaanuitbarstingen dan je misschien zou denken.

Het schoolvak Natuur, Leven en Technologie (NLT) biedt docenten aardrijkskunde, ook sociaal geografen, een uitgelezen kans om samen te werken met pure bètavakken. Maar hoe zit NLT in elkaar, wat voor modules zijn er zoal en hoe pak je de samenwerking aan? In deze deelsessie helpen we je op weg!

Dit jaar zijn de centraal examens havo en vwo voor het eerst afgenomen zónder atlas bij de hand. De leerlingen kregen een extra katern met daarin diverse kaarten uit De Grote Bosatlas en Alcarta. Dat kostte ze best wat hoofdbrekens. Acht tips om te zorgen dat ze (volgend jaar) goed scoren.

In het januarinummer van Geografie schreef Marloes Pouw over vulkanen in Midden-Frankrijk die afwijken van wat je in de schoolboeken leert. De opnieuw uitgebarsten Cumbre Vieja op La Palma is er ook zo een. Mathijs Booden legt aan de hand van een in september verschenen studie uit hoe dat (mogelijk) kan.

Op 15 juni vond de tweede digitale aardrijkskunde Teachmeet plaats. Met nóg meer deelnemers en nóg meer originele bijdragen van de sprekers!

Allebei vulkaan, maar verder helemaal anders

Wereldwijd zijn er altijd wel meer dan honderd vulkanen tegelijk actief. Dat levert indrukwekkende beelden op. Soms vallen de verschillen wel erg op. De afgelopen periode barstten onder andere vulkanen uit op IJsland en het Caribische St. Vincent. Allebei eiland en allebei vulkanisch. Maar daar houdt de gelijkenis wel zo’n beetje op.