Klimaatverandering en waterschaarste zijn mede oorzaak van de Syrische burgeroorlog en de vluchtelingencrisis. Dat vluchtelingenstromen omgekeerd ook de waterstromen beïnvloeden, was nog niet eerder aangetoond.

Klimaatverandering kent veel aspecten, naast klimatologische ook geologische, natuurkundige, biologische, maatschappelijke, economische en politieke. In plaats van deze bij een aantal schoolvakken afzonderlijk te behandelen, kiest Geo Future School voor een integrale aanpak. Hiervoor werkt het KNAG samen met het Netherlands Earth System Science Centre (NESSC).

 

De verhoogde uitstoot van CO2, stijgende temperaturen en een veranderend neerslagregime nopen de wijnboeren in de Bordeaux tot aanpassingsstrategieën. Maar het strenge AOC-reglementeringssysteem voor bordeauxwijnen maakt dat schier onmogelijk.

Een kleine groep bevlogen klimaatonderzoekers besloot zo’n tien jaar geleden om kennis over klimaatverandering toegankelijker te maken voor het middelbaar onderwijs. Het resultaat: het online educatieplatform Tipping Point Ahead dat inmiddels een centrale plek is voor docenten die meer over klimaatverandering willen weten of hun lessen willen verrijken met gastsprekers, educatieve filmpjes of lesmaterialen voor onder- en bovenbouw. Voor hen is er goed nieuws: Tipping Point Ahead gaat nog eens tien jaar door. 

Klimaatverandering beïnvloedt wereldwijd het weer en heeft impact op de oceanen, hoewel deze veranderingen langzamer verlopen vanwege de enorme massa van oceaanwater in vergelijking met de atmosfeer. Wanneer deze veranderingen uiteindelijk optreden, hebben ze wereldwijde gevolgen. Femke de Jong, een fysisch oceanograaf, bestudeert oceaanstromingen in de Noord-Atlantische Oceaan, een cruciaal gebied voor ons begrip van klimaatverandering.

De toekomstige ruimtelijke orde in vier scenario´s

De klimaatverandering, de energietransitie, het biodiversiteitsherstel en de aanpak van het woningtekort vragen om grote ruimtelijke ingrepen in Nederland. In de Ruimtelijke Verkenning 2023 heeft het PBL vier scenario’s ontwikkeld voor de ruimtelijke inrichting van Nederland in 2050. Voor elk scenario zijn op basis van ruimtelijke modellen en ontwerpend onderzoek gedetailleerde kaarten en verhalende beelden van het bijbehorende Nederland van 2050 gemaakt. Deze kaarten, beelden en verhalen brengen in beeld welke gevolgen verschillende keuzes hebben.

De gevolgen van klimaatverandering komen steeds dichterbij. Naast een stijgend zeeniveau kunnen we in de toekomst meer en hevigere stormen aan onze kust verwachten. Deze stormen zijn een toenemende bedreiging voor ons strand, de duinen en zandbanken, die een natuurlijke barrière vormen tegen het opkomende water. Daarom zoeken we nieuwe oplossingen die ons helpen omgaan met de verwachte veranderingen. Satellietbeelden helpen daarbij.

Dat de klimaatverandering een serieus probleem is, daarvan zijn veel leerlingen zichtbaar doordrongen. Ook de actiebereidheid is groot, getuige de demonstratie in Den Haag begin februari. Maar hoe staan ze tegenover klimaatmaatregelen en misschien nog wel belangrijker, zijn ze ook van plan zelf iets in te leveren?

Hoe denken leerlingen over klimaatverandering?

Begin februari togen ruim 15.000 leerlingen naar Den Haag om hun zorgen te uiten over de klimaatverandering. Maar betrekken ze die ook op zichzelf? Of is het toch vooral een probleem voor ‘de wereld’ en (nog) best ver weg? 

Landschapsontwikkeling stuurt rivierverruiming

Vanwege de klimaatverandering moet de Rijn straks 18.000 m3 water kunnen afvoeren – een vijfde meer dan nu. Rijkswaterstaat wil de rivieren meer ruimte geven door kribben te verlagen, dijken terug te leggen en nevengeulen te graven. De vijftien gemeenten langs de Waal, die tweederde van het Rijnwater afvoert, willen echter niet dat de rivierverruimingsprojecten de ontwikkeling van het (buitendijkse) gebied dicteren. Zij begonnen in 2006 met het project WaalWeelde, een mooi voorbeeld van integrale gebiedsontwikkeling van onderop.