Deze serie geeft alvast een inkijkje in een aantal workshops, lezingen en excursies waaraan je kunt deelnemen tijdens de Onderwijsdag op woensdag 22 november a.s. Deze keer betreft het de plenaire lezing ‘Klimaatverandering in de oceaan' gegeven door Femke de Jong (Koninklijk Nederlands Instituut voor Zeeonderzoek (NIOZ)).
Onderwijsdag 2023 – sneak preview [5]: Klimaatverandering in de oceaan
26 oktober 2023
Nieuws
FOTO: FEMKE DE JONG
Klimaatverandering beïnvloedt wereldwijd het weer en heeft impact op de oceanen, hoewel deze veranderingen langzamer verlopen vanwege de enorme massa van oceaanwater in vergelijking met de atmosfeer. Wanneer deze veranderingen uiteindelijk optreden, hebben ze wereldwijde gevolgen. Femke de Jong, een fysisch oceanograaf, bestudeert oceaanstromingen in de Noord-Atlantische Oceaan, een cruciaal gebied voor ons begrip van klimaatverandering.
Tweederde van onze planeet bestaat uit oceanen, maar de meeste mensen weten weinig over wat zich onderwater afspeelt. Maar liefst 89% van alle extra warmte die in het klimaatsysteem wordt vastgehouden door broeikasgassen, verdwijnt in de oceaan. Slechts 11% blijft over om het land en de atmosfeer op te warmen en de ijskappen te doen smelten. De oceanen houden dus letterlijk ons hoofd koel, maar niet zonder gevolgen voor de oceaan zelf.
FOTO: FEMKE DE JONG
Expeditie van Femke de Jong in 2020 op de Noord Atlantische Oceaan bij Groenland
Oceanografie is een relatief jong vakgebied, voornamelijk omdat het uiterst uitdagend is om voldoende metingen te verkrijgen. Je meet niet zomaar "even" een hele oceaan. Je hebt te maken met zout water, zeer hoge druk, moeilijk bereikbare gebieden, stormen, visserij, ijsbergen, enzovoort. Met de toename van gespecialiseerde apparatuur en internationale samenwerking wordt de oceaan langzaam maar zeker systematischer onderzocht. Hierdoor heeft het vakgebied de afgelopen jaren veel geleerd over oceaanstromingen en de factoren die deze beïnvloeden. Hierdoor kunnen we beter voorspellen hoe de oceaan zal veranderen. Maar ondertussen vinden deze veranderingen al plaats.
Femke de Jong is een zeegaand fysisch oceanograaf bij het Koninklijk Nederlands Instituut voor Zeeonderzoek (NIOZ). Samen met internationale collega's meet zij gedetailleerd de oceaanstroming in de Noord-Atlantische Oceaan, tussen Canada, Groenland en Europa. In haar lezing zal zij meer vertellen over oceaanstromingen, waarom deze van belang zijn en hoe ze worden gemeten, van de eerste meting die heeft geleid tot een theorie over oceaanstroming tot het laatste nieuws over de Golfstroom.