Onderwijsdag 2023 – sneak preview [4]: Kan Afrika in de toekomst zijn bevolking nog wel voeden?

23 oktober 2023
Auteurs:
redactie
De redactie van geografie.nl
Nieuws

Deze serie geeft alvast een inkijkje in een aantal workshops, lezingen en excursies waaraan je kunt deelnemen tijdens de Onderwijsdag op woensdag 22 november a.s. Deze keer betreft het de plenaire lezing ‘Bevolkingsontwikkelingen en voedselzekerheid in Afrika' gegeven door Leo van Wissen (Nederlands Interdisciplinair Demografisch Instituut, Den Haag, en Rijksuniversiteit Groningen). 

Zuid Afrika Boerderij Voedsel
FOTO: CLAUDIA RINGLER / FLICKR
Geïrrigeerd veld, Limpopo-bekken, Zuid-Afrika.

Sinds 1950 heeft Afrika een ongekende bevolkingsgroei doorgemaakt, en het einde is nog niet in zicht. De vraag die voor ons ligt is: kan Afrika deze explosieve groei aan? In deze lezing van Leo van Wissen worden de diepgaande aspecten van bevolkingsgroei en voedselzekerheid in Afrika onderzocht, waarom dit een uitdagende kwestie is en waarom het ons allemaal aangaat.

De bevolkingsgroei in Afrika sinds 1950 is ongeëvenaard in vergelijking met andere regio's wereldwijd en heeft geen precedent in de wereldgeschiedenis. Tussen 1950 en 2000 verviervoudigde de Afrikaanse bevolking van 225 miljoen naar 808 miljoen inwoners. Tegen 2050 zal het bevolkingsaantal nogmaals verdrievoudigen tot 2,4 miljard. Geen enkele andere wereldregio heeft gedurende zo'n lange periode zo'n hoge groei gekend. In deze presentatie zal Leo van Wissen nader ingaan op de oorzaken van deze uitzonderlijke groei en waarom deze naar verwachting zal aanhouden. Is de demografie van Afrika wezenlijk anders dan die van andere ontwikkelingsregio's? Verloopt de demografische transitie er anders dan elders in de wereld? Of is de transitie simpelweg later begonnen en eindigt deze later met een lagere groei, zoals elders?

Een cruciale vraag is of het continent deze groei aankan. De tien armste landen ter wereld bevinden zich in Afrika, en 40 procent van de bevolking in Zuidelijk Afrika leeft van €0,60 of minder per dag. In deze presentatie richten we ons met name op de meest elementaire menselijke behoefte: voedselzekerheid. Kan Afrika in de toekomst nog steeds voldoende voedsel verschaffen voor een snelgroeiende bevolking? Het antwoord op deze vraag gaat verder dan alleen een technisch-landbouwkundige vraag; het is een vraagstuk met maatschappelijke implicaties.

Tot slot zullen we ingaan op waarom dit vraagstuk ook voor ons van belang is en wat we kunnen bijdragen aan het verbeteren van de voedselzekerheid in Afrika.