Met veel afbeeldingen voor in de klas

Het succes van de Atlas van de wereldgeschiedenis van Christian Grataloup (zie Geografie-2021-5) blijkt het begin van een reeks. Eind vorig jaar verscheen de Nederlandse editie van de Atlas historique de la Terre. Centraal staat de verandering van de aarde, met een overweldigende hoeveelheid onderwerpen, vervat in verrassende kaarten. De insteek is ‘historique’, maar ze zijn prima te gebruiken bij AK. 

• Van der Schee, J.A. Geografische wandelingen in Buitenveldert
• Steele, W., Handman, J., & McShane, I. Hot Cities. A transdisciplinary agenda
• Keskitalo, E.C.H. Rethinking Nature Relations. Beyond Binaries
• Hospers, G-J., & Amrhein, S. (red.). Coping with Overtourism in Post-Pandemic Europe. Approaches, experiences and challenges  
• Steenhuis, A. & Teunissen, J.J. De grote wilde vaart. Wereldhavens en globalisering
• Paulissen, M. Cultural sponges. Past and present uses, meanings and legacy of raised bogs in the Low Countries
• Sitalsing, K. Blauwestad. Een dorp in uitvoering en een poging het land naar onze hand te zetten
• Bootsma, P. ‘Als het niet kan zoals het moet...’.  Jan de Koning. Een biografie

In januari verscheen Free the map, een boek waarin Henk van Houtum pleit voor een ‘andere’ cartografie. Zijn oproep is niet nieuw. Maar nu illustreert hij dat met bijzondere nieuwe kaarten en handvatten om hier zelf mee aan de slag te gaan.

Het is februari. Een grijze dag. Het Malieveld in Den Haag is leeg en groen. Zo zie ik het graag. 

Twee ‘belevenismusea’ in Bremerhaven

Aan de Neue Hafen in Bremerhaven staan twee musea met een hoog geografisch gehalte: het Deutsches Auswandererhaus en het Klimahaus. Ze nodigen je uit je in te leven in de wereld van landverhuizers en klimaatslachtoffers. Daarbij lijkt de beleving het soms te winnen van de inhoud. Maar je steekt er sowieso veel van op. 

De bouw van woningen is al jaren een hot topic. De Nieuwbouwmonitor geeft inzicht in de ontwikkeling van alle soorten nieuwbouw – ook van recreatiewoningen. Het areaal vakantiehuizen groeit enorm. Gaat dat niet ten koste van de reguliere woningbouw? 

De Gelderse vallei heeft een glaciale oorsprong en is als depressie in het landschap ontstaan doordat het ijs in de voorlaatste ijstijd vanuit het noorden zand en klei voor zich uit duwde. De Gelderse vallei is ook onderdeel van de Bible Belt, waar relatief veel conservatieve protestanten wonen. Dat deze zone dwars door Nederland loopt, van Zeeland tot in Friesland, is terug te voeren tot de lijn van het Twaalfjarig Bestand in het begin van de 17e eeuw. Ten zuiden ervan, in het Spaanse deel, werd de protestantse bevolking gedwongen zich te bekeren tot het katholieke geloof. Velen kozen ervoor te verhuizen naar de noordzijde van de bestandslijn. Toen in de tweede helft van de 17e eeuw Barneveld weer een katholieke priester kreeg, zag die in dat er in deze gemeente voor hem geen kansen lagen. Dus week hij uit naar Achterveld. Dat is nog steeds een katholieke enclave met zelfs een grote carnavalsoptocht.

Herkennen leerlingen de koloniale erfenis in het hedendaagse aardrijkskundeonderwijs? En als je ze daarbij op weg helpt, hoe voelt dat dan voor ze?

In het najaar verscheen eindelijk een populairwetenschappelijk boek over het klimaat van het verleden. In Our Fragile Moment laat de Amerikaanse klimaatwetenschapper Michael Mann zien dat onze beschaving zich mede heeft kunnen ontwikkelen dankzij een bijzonder stabiel klimaat in de afgelopen zesduizend jaar, ons broze moment. Vervolgens gebruikt hij 4,5 miljard jaar klimaatgeschiedenis om zichtbaar te maken wat ons te wachten staat bij geen, huidig en extra klimaatbeleid. Zijn boodschap is dat we niet te laat zijn, maar nu wel moeten doorpakken.

• Dröge, P. De Tawl. Hoe de Nederlandse taal (bijna) Amerika veroverde. 
• Molema, M. Zwaaien, roepen, springen. Naar een land waarin elke regio telt. 
• De Goeje, F. Een berg die mijn naam draagt. Naar het hart van de Surinaamse jungle, op zoek naar mijn koloniale erfenis. 
• Nijboer, R. Wereldzee in de polder. Een moderne ontdekkingsreis van de Zuiderzee van 1873 naar het IJsselmeer van vandaag.
• Steenhuis, M., Meurs, P., & Teunissen, V. Het Groene Hart. Wereld tussen de steden.