geografie april 2021

Geografie

april 2021

Opinie

Dwars door de Sahara - deel 1

Deel 1: Tunesië - Algerije

Najaar 2019 reisde geograaf-journalist Anthon Keuchenius via Civitavecchia, Tunesië en Algerije naar Atar in Mauritanië. Daarvoor moet je dwars door de Sahara. Gekkenwerk, aldus een hoffelijke officier. Een verslag in twee delen.

De deelstad

De deeleconomie is in opkomst en verandert van karakter. Zij manifesteert zich bij uitstek in steden. Die kunnen er verschillend mee omgaan. Dat bepaalt of de deeleconomie bijdraagt tot meer of tot minder humane steden.

Serie: Naar humane steden

Kennis

LGBT-vrije zones in Polen

Uitgesloten door je gemeente

Bijna honderd Poolse gemeenten en provincies hebben zich inmiddels uitgeroepen tot LGBT-vrije zone. Activisten, ngo’s, partnersteden en Brussel hebben deze discriminerende praktijk veroordeeld. De Poolse regio’s waar deze zones het meest voorkomen, zijn financieel afhankelijk van de EU. Snijden ze zichzelf in de vingers?

Europese Unie

Polen

Kennis

Landen en regio’s op zoek naar ‘brede welvaart’

Van bruto nationaal geluk tot Wellbeing Budget

‘Welzijn belangrijker dan welvaart in coronacrisis’, kopte Greenpeace in april 2020 naar aanleiding van een peiling van Kieskompas. Dat het om meer gaat dan economische groei, daarover zijn de meeste deskundigen het al langer eens. ‘Brede welvaart’ gaat verder, maar is niet eenvoudig te meten.

Opinie

Zandverstuiving en jeneverbes

Van welke kant je Drenthe ook binnenrijdt, om het sinds eind 19e eeuw zo geroemde, arcadische landschap waar te nemen, moet je goed kijken. Het is veelal een rationeel verkaveld agrarisch landschap. Over de ‘beeldkwaliteit’ ervan zal ik niet twisten, maar het kleinschalige esdorpenlandschap is niet in één oogopslag herkenbaar.

In de kantlijn van het landschap

Opinie

Hoe verder met Groenland?

Na drie reizen door Groenland in 2015, 2018 en 2019 en na alles wat ik over het land heb gelezen en besproken met Groenlanders en Denen, dringt de vraag zich aan me op hoe het verder zal gaan met Groenland. Zal het zich uiteindelijk weten los te maken van ‘moederland’ Denemarken, waarvan Groenland sinds 1814 een kolonie is?

Groenland

Kennis

Bo-Kaap

De laatste gekleurde wijk van Kaapstad

In 2018 waren er hevige protesten in de wijk Bo-Kaap in Kaapstad. De inwoners verzetten zich tegen de bouw van wolkenkrabbers. De wijk heeft de etnische scheiding tijdens de apartheid overleefd, maar dreigt nu door gentrificatie alsnog wit te worden.

gentrificatie

Zuid-Afrika

Opinie

De Oregon Trail

Het noordelijke deel van de in totaal 2,1 miljoen vierkante kilometer die de Amerikanen in 1803 kochten van Frankrijk, de zogeheten Louisiana Purchase (zie Geografie september 2019), werd allang bewoond door verspreide groepen inheemse volken, in totaal zo’n 600.000 mensen. Zij waren goeddeels onkundig van de koloniale transactie en leefden hun levens zoals altijd. Maar niet voor lang: spoedig zouden de Sioux (tegenwoordig Lakota), Cheyenne, Crow en vele andere stammen overspoeld worden door ‘Amerika’.

Plaatsen van herinnering in de VS

Verenigde Staten

Kennis

De onderste steen moet boven!

Tektonikarena Sardona

De uitdrukking ‘En de onderste steen moet boven komen’ wordt nogal eens gebruikt, tot in de politiek aan toe. Meestal gaat het om een misstand en kost het jaren van onderzoek. Behalve in de Zwitserse Alpen: daar kun je de omkering met blote ogen aanschouwen.

geologie

Zwitserland

Kennis

Verbeelding in toekomstgericht aardrijkskundeonderwijs

‘To see or not to see’

Vorig jaar riep Mark Rutte jongeren op mee te denken over de samenleving na corona. Hun ideeën en creativiteit zijn hard nodig om richting te geven aan hoe ons land er straks uitziet, aldus de premier. Pak die kans in de aardrijkskundeles en neem je leerlingen mee in de kracht van verbeelding.

onderwijs

Opinie

De sigarenwinkel

Vroeger rookte iedereen. Nou ja, bijna iedereen. In 1970 rookte driekwart van de mannen en vier op de tien vrouwen. Mijn vader stak in die tijd de ene sigaret met de andere aan en wist er per dag twee pakjes Camel zonder filter doorheen te jagen. Die sigaretten kocht hij per slof (tien pakjes) bij de sigarenboer bij ons om de hoek op de Van Hogendorplaan in Vlaardingen. En wij rookten gezellig mee, thuis en in de auto.

Blog: Erfgoed van straks

Kennis

Platentektoniek in het onderwijs

Oorzaak en gevolg

In het vorige nummer van Geografie reageerde Bernd Andeweg op een verwarrend bericht in de Volkskrant over een ‘nieuwe vondst’ in de platentektoniek. Ook de lesmethodes en examensyllabi lopen niet in de pas met de huidige wetenschappelijke kennis. Hoog tijd voor een update.

fysische geografie

onderwijs

Opinie

Boeken Geografie april 2021

Rietbergen, T. van. Globalisering: ramp of redding? Een speurtocht naar de oorzaken van milieuproblemen en ongelijkheid.
Farrier, D. Voetafdrukken. Op zoek naar fossielen van de toekomst.
Hajer, M., Pelzer, P. e.a. Neighbourhoods for the Future. A Plea for a Social and Ecological Urbanism.
Nijenhuis, C. Waddenwolf. De opzienbarende geschiedenis van een jonkheer die de Waddenzee wilde droogleggen.

Boeken

recensie