'De grens is terug', kopte De Gelderlander van woensdag 7 april 2021. ‘Alléén met een negatieve coronatest zijn Nederlanders welkom in Duitsland.’ Drie dagen later, met een negatief testbewijs op zak, neem ik een kijkje bij de lastig te bewaken grens tussen het Achterhoekse Dinxperlo en Süderwick. 

Er is wel eens opgemerkt dat geografische informatiesystemen de geografie een tweede jeugd hebben gegeven. Dat is niet overdreven: GIS heeft een grote betekenis voor het denken en doen van geografen, maar heeft ook veel potentie voor andere disciplines.

Als wetenschap voor het brede publiek heeft de geografie amper profiel, ondanks het machtige hulpmiddel van kaart en atlas. Geografen op universiteiten doen vooral fundamenteel en toegepast onderzoek. Is die onbekendheid in ruimere kring erg? Moet het anders?

Deel 1: Tunesië - Algerije

Najaar 2019 reisde geograaf-journalist Anthon Keuchenius via Civitavecchia, Tunesië en Algerije naar Atar in Mauritanië. Daarvoor moet je dwars door de Sahara. Gekkenwerk, aldus een hoffelijke officier. Een verslag in twee delen.

De deeleconomie is in opkomst en verandert van karakter. Zij manifesteert zich bij uitstek in steden. Die kunnen er verschillend mee omgaan. Dat bepaalt of de deeleconomie bijdraagt tot meer of tot minder humane steden.

Van welke kant je Drenthe ook binnenrijdt, om het sinds eind 19e eeuw zo geroemde, arcadische landschap waar te nemen, moet je goed kijken. Het is veelal een rationeel verkaveld agrarisch landschap. Over de ‘beeldkwaliteit’ ervan zal ik niet twisten, maar het kleinschalige esdorpenlandschap is niet in één oogopslag herkenbaar.

Na drie reizen door Groenland in 2015, 2018 en 2019 en na alles wat ik over het land heb gelezen en besproken met Groenlanders en Denen, dringt de vraag zich aan me op hoe het verder zal gaan met Groenland. Zal het zich uiteindelijk weten los te maken van ‘moederland’ Denemarken, waarvan Groenland sinds 1814 een kolonie is?

Het noordelijke deel van de in totaal 2,1 miljoen vierkante kilometer die de Amerikanen in 1803 kochten van Frankrijk, de zogeheten Louisiana Purchase (zie Geografie september 2019), werd allang bewoond door verspreide groepen inheemse volken, in totaal zo’n 600.000 mensen. Zij waren goeddeels onkundig van de koloniale transactie en leefden hun levens zoals altijd. Maar niet voor lang: spoedig zouden de Sioux (tegenwoordig Lakota), Cheyenne, Crow en vele andere stammen overspoeld worden door ‘Amerika’.

Vroeger rookte iedereen. Nou ja, bijna iedereen. In 1970 rookte driekwart van de mannen en vier op de tien vrouwen. Mijn vader stak in die tijd de ene sigaret met de andere aan en wist er per dag twee pakjes Camel zonder filter doorheen te jagen. Die sigaretten kocht hij per slof (tien pakjes) bij de sigarenboer bij ons om de hoek op de Van Hogendorplaan in Vlaardingen. En wij rookten gezellig mee, thuis en in de auto. Nog los van het opgroeien in het door de chemische dampen van Pernis bewalmde Vlaardingen van die tijd, zal dat meeroken niet bepaald bevorderlijk zijn geweest voor onze levensverwachting. Nou goed, we gaan het zien. Mijn vader is in elk geval niet echt oud geworden.

• Rietbergen, T. van. Globalisering: ramp of redding? Een speurtocht naar de oorzaken van milieuproblemen en ongelijkheid.
• Farrier, D. Voetafdrukken. Op zoek naar fossielen van de toekomst.
• Hajer, M., Pelzer, P. e.a. Neighbourhoods for the Future. A Plea for a Social and Ecological Urbanism.
• Nijenhuis, C. Waddenwolf. De opzienbarende geschiedenis van een jonkheer die de Waddenzee wilde droogleggen.