Educatieve website over klimaat en energie
In veel aardrijkskundemethodes komt het onderwerp klimaatverandering er bekaaid af. Daarom is er nu een website vol informatie, opdrachten en challenges rondom klimaatverandering en de energietransitie.
Jongeren hebben grote behoefte aan nuchtere informatie over klimaatverandering en duurzame energie. Voordat corona er een stokje voor stak, gingen ze massaal de straat op om te demonstreren voor meer klimaatactie. Tegelijkertijd blijkt uit onderzoek onder Amsterdamse scholieren (Geografie maart, april en mei 2019) dat bij veel jongeren de nodige kennis ontbreekt – zelfs onder degenen die meedoen aan de demonstraties. Anderzijds is er een grote groep die het onderwerp niet veel kan schelen.
In De Groene Amsterdammer van 8 mei stelde Jaap Tielbeke vast dat veel aardrijkskundemethodes het onderwerp maar mondjesmaat behandelen en zelden actueel zijn. Ook het initiatief Teachers for Climate maakt duidelijk dat er een lacune is op te vullen. En dan heb je nog de jongeren (en volwassenen) die helemaal niet geloven in antropogene klimaatverandering. Voor hen bestaat al een tijdje een website met de misleidende naam Klimaatfeiten.nl. En toen vroeg energiebedrijf Vattenfall of Bureau Stroom een platform voor jongeren kon maken over klimaatverandering en de energietransitie. Dat wilden we graag, op voorwaarde dat we konden werken met onafhankelijke informatie. Die ruimte kregen we.
Bij de ontwikkeling van het materiaal zijn we expliciet uitgegaan van de wensen en eisen vanuit het onderwijsveld. In mei 2019 deelde het ontwikkelteam Mens & Natuur een conceptvoorstel voor dit leergebied. In het voorstel was veel aandacht voor: de ecologische voetafdruk van de mens; het eigen (al dan niet duurzame) handelen en de consequenties daarvan; de dilemma’s van een duurzame toekomst; en vakoverstijgend leren. Op basis hiervan ontwikkelden we de website EnergieGenie Next, over klimaat en energie voor thuis en op school.
Behapbare informatie
EnergieGenie Next is opgebouwd rond vier thema’s: Het klimaat verandert (over de wetenschap van klimaatverandering); Energie moet anders (over de energietransitie); Iedereen praat mee (over beleid en debat); en Van alles te doen (met voorbeelden van maatregelen op het gebied van mitigatie en adaptatie). Elk thema is uitgewerkt in tien tot vijftien artikelen. Ze zijn geschreven door Marc ter Horst, die in 2019 de Glazen Globe won voor zijn boek Palmen op de Noordpool. De artikelen bevatten zelden meer dan 200 woorden, zodat ze behapbaar zijn voor scholieren van vmbo tot vwo.
Elk thema begint met basale informatie. Voor wie daar niet genoeg aan heeft, zijn er verdiepende artikelen, bijvoorbeeld over tipping points en de invloed van corona op het klimaat. Een vijfde thema heet ‘Doe mee’ en is activerend. Hier kunnen leerlingen een JobSwipe doen en evenementen rondom duurzaamheid bekijken. De Jobswipe laat zien dat in de energietransitie werken niet alleen kan als monteur, maar ook als jurist of communicatiemedewerker. Ook kunnen leerlingen hier een challenge kiezen waarbij ze zichzelf en anderen uitdagen om bijvoorbeeld minder vlees te eten en korter te douchen. Op die manier hopen we het onderwerp ook thuis op tafel te krijgen.
Vragen en opdrachten
Alle informatie leent zich voor gebruik in de les of als input voor een werkstuk of presentatie. Docenten kunnen hiermee hun eigen lessen bouwen of gebruikmaken van andere onderdelen op de website. Zo is er bij bijna elk artikel een vraag waarmee leerlingen kunnen testen of ze de tekst hebben begrepen. Onder Qwist’t zijn alle vragen per thema gerangschikt. Zo kun je ze gebruiken om de voorkennis van de klas over een onderwerp te checken. Daarnaast zijn er achttien opdrachten voor in de klas. De meeste zijn geschikt voor meerdere vakken, zoals aardrijkskunde, biologie, economie, maatschappijleer, natuurkunde, Nederlands en scheikunde en worden aangeboden op de niveaus vmbo onderen bovenbouw en havo/vwo onder- en bovenbouw. Met een speciale inlog krijg je als docent toegang tot extra informatie om de opdrachten in te bedden, uit te breiden en te beoordelen. De opdrachten maken allemaal gebruik van informatie op de website, maar gaan veel verder dan dat. De meeste kunnen leerlingen individueel doen, maar er zijn ook opdrachten voor groepjes en voor de hele klas. De werkvormen variëren van rekenen tot discussiëren en van simpel invullen tot ontwerpen. Natuurlijk moet de website zich nog bewijzen in de praktijk. En die is op school. Bij het echte gebruik in de klas merk je pas echt wat werkt en wat beter kan. We houden ons dan ook van harte aanbevolen voor alle feedback over EnergieGenie Next via onderwijs@energiegenie.nl.
