Geopolitiek aan de Noordpool

Door de klimaatverandering vallen bevroren vaarroutes op de Noordpool het hele jaar open en ook de winning van grondstoffen komt binnen bereik. Diverse landen maken aanspraak op een stuk van de ijstaart. Met berichten over een ‘New Cold War’ lijken de nieuwsmedia olie op het vuur te gooien. Wat is hun rol?

Hypothetische kaarten

Bij oude kaarten moet je er altijd rekening mee houden dat waarneming en fantasie vermengd zijn. Fantasie is misschien niet het goede woord. Cartografen hadden een hekel aan lege plekken op een kaart – de horror vacui – en vulden de onbekende gebieden met landen die soms gebaseerd waren op een enkele waarneming (waarvan we nu weten dat die vaak onbetrouwbaar waren), maar ook heel vaak stoelde op een hypothese. Een bekend voorbeeld van zo’n hypothetisch land is de grote landmassa die vanaf de 16e eeuw in het zuidpoolgebied getekend werd. De hypothese stoelt mogelijk op de aanname dat de aarde uit evenwicht zou zijn als er ten het zuiden en ten noorden van de evenaar geen gelijke landmassa zou zijn. Minder bekend is dat er ook in het noordpoolgebied hypothetische landen getekend zijn.

Door de energietransitie hangen de energieproductie en ook het -verbruik steeds meer af van de weersomstandigheden. Dat maakt de maatschappij op een nieuwe manier gevoelig voor de gevolgen van het weer.

President Biden erft een ernstig verdeeld land. In spanning wacht men af hoe hij zal omgaan met de rassenprotesten die in Trumps laatste ambtsjaar oplaaiden. In ieder geval hebben de Verenigde Staten nu een staatshoofd dat voluit erkent dat er een rassenprobleem is.

A struggling labour of love

Na de Ierse onafhankelijkheid werden de landhuizen van de Britse elite verguisd door de lokale bevolking. Nu vormen ze onderdeel van het Iers cultureel erfgoed. Maar het onderhoud kost de eigenaars klauwen met geld. Biedt toerisme uitkomst?

De Europese Green Deal gericht op duurzaamheid omvat een reeks voornemens op allerlei beleidsterreinen, van landbouw tot stedelijke ontwikkeling. Ook het financiële pakket voor pandemiebeleid is eraan gekoppeld. Zo wordt het initiatief onderdeel van een veel bredere deal voor Europese samenwerking en nieuw elan.

Meer parken, perken en plantsoenen

In de eerste aflevering van deze serie (Geografie januari) gaven we aan dat de humane stad gestalte krijgt door alle bewoners een menswaardig bestaan te verschaffen en tegelijkertijd de mogelijkheden van de natuurlijke omgeving te benutten zonder de grenzen van het ecosysteem te overschrijden. ‘De groene stad’ is het eerste artikel in een reeks waarin we het begrip humane stad willen verhelderen en de weg erheen willen traceren.

De Outer Banks vormen een strook van zo’n 300 kilometer, met eilandjes, duinen, zandbanken en kwelders, voor de Atlantische kust van North Carolina – een soort Waddenzee van de Verenigde Staten. Lange tijd fungeerden de Outer Banks vooral als barrière voor het laaggelegen kustgebied van North Carolina, vandaar ook de term barrier islands. Ze krijgen dikwijls te maken met stormen, orkanen en hoge golven, die grote schade toebrengen aan stranden en duinen, infrastructuur en gebouwen.

De versterking van ‘de laatste zwakke schakel’ aan de Nederlandse kust ligt vijf jaar achter ons. De keuze voor een zachte kustverdediging met zand in plaats van een harde met basaltblokken of beton stuitte op scepsis. Een blik op de huidige situatie.

Van spektakel tot stille kracht

Een van de spectaculairste waterscheidingen ter wereld zie je op het eiland La Palma. Onder invloed van de noordoostpassaat trekt daar bijna elke dag een wolkendek over een hoge bergkam om vandaar als een vertraagde waterval omlaag te denderen en op te lossen in het niets. Ook elders, tot zelfs in Nederland, zijn er talloze waterscheidingen, maar niet altijd zo zichtbaar.