Het centrum van Groningen wordt begrensd door een aantal grachten met namen die verwijzen naar een verleden als bloeiende havenstad. Denk aan Noorderhaven, Turfsingel en Schuitendiep. Het ‘Hoge der A’ en ‘Lage der A’ danken hun naam aan het getij dat via het Reitdiep tot in de stad reikte. Soms moesten de boten aan dit laatste stukje Drentse A aan de hoge kade liggen, soms aan de lage. Het Reitdiep was dus een getijderivier. Ter hoogte van Zoutkamp stroomde de getijdegolf van de Waddenzee via de Lauwerszee twee keer per dag het Groningse land in en uit.

De Waddenzee op twee kaartbladen van Johannes van Keulen

Creatieve wijkinitiatieven als netwerken

‘Terwijl de stad op het corona-slot ging, was Delfshavenhelpt.nl binnen enkele dagen in de lucht, waren er 150 vrijwilligers actief, werden er buurtmaaltijden gekookt, laptops voor kinderen geregeld en buurtmaatjes gelinkt aan bewoners die het moeilijk hadden’, berichtte het NRC Handelsblad van 27 juni. Juist achterstandswijken blijken heel veerkrachtig dankzij maatschappelijke initiatieven van onderop. We zoomen in op het succes van twee van zulke initiatieven in Amsterdam en Rotterdam.

In Geografie mei 2019 deed Dolph Kessler verslag van zijn reis langs de westkust van Groenland. In de herfst bezocht hij de oostkust. Over een lengte van 2700 kilometer zijn er slechts enkele dorpen met in totaal 3000 inwoners.

Terwijl westerse critici manen het Nord Stream II-project te staken om niet overgeleverd te zijn aan Poetins verdeel-en-heerspolitiek, kun je de redenering ook omkeren: hoe meer landen wederzijds op elkaar zijn aangewezen, des te meer belang ze hebben de stabiliteit te bewaren.

In 2020 werd Jan van Mourik 75 jaar. Maar nog steeds is hij gedreven bezig met zijn vak: fysische geografie. Onlangs verscheen ‘de kroon op zijn onderzoek’.

• Jensen, O.B. e.a. (red). Handbook of Urban Mobilities. Routledge, 430 p., 190 pond (hardcover), 36 pond (eBook).
• Raad voor de leefomgeving en Infrastructuur. Stop bodemdaling in veenweidegebieden. Het Groene Hart als voorbeeld. 
• Kom, A. de. Wij slaven van Suriname. 
• Berendse, M., & Brood, P. Historische streekatlas. De ware schaal van Nederland.
• Kroonenberg, S. De man van de berg. Friedrich Voltz (1828-1855), jonggestorven natuuronderzoeker in Suriname. 

Herman van den Bosch was enkele jaren curator van de Amsterdam Smart City community en schreef vele blogposts over smart cities. Het concept ging hem echter tegenstaan. Voor Geografie gaat hij nu een serie ‘voorbij de smart city’ schrijven over humane steden. Zijn motto: humaan als keuze, smart waar het helpt.

Zullen we ooit nog een strenge winter krijgen? Het collectieve verlangen naar een Elfstedentocht lijkt groter te worden naarmate de voortschrijdende opwarming van de aarde de kans daarop steeds kleiner maakt. Het aantal etmalen met nachtvorst is de laatste jaren op één hand te tellen.

Atlassen drukken een groot stempel op onze verbeelding van de wereld. Omgekeerd zijn het vaak de vehikels van collectieve geopolitieke representaties. De vorig jaar verschenen politiek-geografische atlas van Polen is daarvan een sprekend voorbeeld. Deze atlas is nu gratis te downloaden.