Dé website voor geowetenschappen en aardrijkskunde
  • Inloggen
  • KNAG
  • Onderwijs
  • Partners
  • Webshop
  • Contact
  • Zoeken
  • Nieuws
  • Kennis
  • Opinie
  • Dossiers
  • Tijdschrift
  • Agenda
  • KNAG
  • Onderwijs
  • Partners
  • Webshop
  • Contact
  • Zoeken
  • Inloggen
Home
  • Nieuws
  • Kennis
  • Opinie
  • Dossiers
  • Tijdschrift
  • Agenda
Zoek in regio
Categorie
U heeft 1 of meerdere filters geselecteerd.
Filters wissen

De laatste keer Nederland in 1873

Reinder Storm

Tussen 1852 en 1916 verscheen het Jaarboekje voor de leden van het Nederlandsch Instituut van Ingenieurs. Het is een soort almanak annex agenda, met een enorme hoeveelheid informatie. Zo bevat het exemplaar voor 1873 gegevens over ‘Spoorwegstations en Halten, in Nederland’ en ‘in Nederlandsch Indië’; ‘Spoorwegstations en halten met telegraafkantoren en niet aan spoorwegen gelegen telegraafkantoren’; ‘Gouvernements telegraafkantoren op Java en Sumatra’ en een ‘Verkorte terminologie der metrieke maten en gewigten’.

Dan zijn er nog achttien vaste bijlagen, met gegevens over zaken als de ‘Slagdrempeldiepte onder AP der Sluizen en Waterkeeringen om de Zuiderzee’ en ‘Gewigt van koperen pijpen per strekkende Engelsche voet’. Kortom, een amalgaam aan feiten waarmee een ingenieur zijn voordeel zou kunnen doen.

cartografie
Cartografische leeftijdgenoten

[8] Mini-mysterie rond een kaart van Nederlands-Indië uit 1873

Universiteit van Amsterdam
Bram Vannieuwenhuyze

In de collectie van het KNAG bij het Allard Pierson in Amsterdam bevindt zich deze kaart van Nederlands-Indië uit 1873. Vooral de rode tekst rechts onderin intrigeert. Want wat is een ‘premie-kaart’?

cartografie
Historische cartografie
Cartografische leeftijdgenoten

[7] Polder II in 1873

Peter van der Krogt

In het westen van Nederland zijn vanaf begin 17e eeuw enorm veel meren, meertjes, rivier- en zeearmen ingepolderd. Voor de meeste van deze droogmakerijen zijn kaarten vervaardigd: planningskaarten, technische kaarten voor de uitvoering van de droogmaking en kaarten met de beoogde perceelsgrenzen om investeerders aan te trekken. In het dit jaar verschenen boek Polderkaarten van Wim Renkema, Marc Hameleers en Peter van der Krogt zijn honderden van deze kaarten beschreven en afgebeeld. Om het boek niet te omvangrijk te laten worden – het telt toch al 900 pagina’s – zijn kaarten van na 1860 niet opgenomen. De hier afgebeelde kaart van Polder II is uit 1873 en dus dertien jaar te nieuw voor het boek.

Cartografische leeftijdgenoten

[6] Tweemaal Sumatra in 1873

Ferjan Ormeling

In de KNAG-collectie bevinden zich twee kaarten van Sumatra uit 1873. Hoewel ze in hetzelfde jaar verschenen, verschillen ze totaal van inhoud. Wat is het verhaal erachter?

cartografie
Cartografische leeftijdgenoten

[5] De missigit van Kota Radja in 1873

Tijdschrift Geografie
Anne-Rieke van Schaik

Toen troepen van het Koninklijk Nederlandsch-Indisch Leger in april 1873 voet aan wal zetten op Atjeh, was hun topografische kennis van het sultanaat gebrekkig. Dat kwam ze duur te staan: de expeditie liep uit op een bloedig fiasco en de Nederlanders dropen na zeventien dagen af.

150 jaar KNAG
Cartografische leeftijdgenoten

[4] De Maxwell Grant in 1873

Tijdschrift Geografie
Peter van der Krogt

In de KNAG-collectie bevinden zich drie kaarten uit 1873 over de Maxwell [Land] Grant in New Mexico. Het gaat om een geologische kaart, een landbouwkaart en een kaart van geplande spoorwegverbindingen. Wat is het verhaal erachter?

cartografie
150 jaar KNAG
Cartografische leeftijdgenoten

[3] Japara in 1873

Tijdschrift Geografie
Paula van Gestel

In 1873 verscheen een grote kaart van het Javaanse schiereiland Muria (94 x 122 cm), uitgegeven door het Topographisch Bureau in Den Haag. Deze toont een gedetailleerd beeld van de residentie Japara, inclusief de enorme vulkaan en dichtgeslibde zeestraat.

cartografie
Indonesië
150 jaar KNAG
Cartografische leeftijdgenoten

[2] Rotterdam in 1873

Tijdschrift Geografie

Door stedenbouwkundige ontwikkelingen in Rotterdam veranderde het stratenplan in de 19e eeuw voortdurend. Hierdoor nam de vraag naar nieuwe plattegronden toe. Dit plan van Rotterdam uit 1873 is een van de vele commercieel uitgegeven stadskaarten uit die tijd. Details op de kaart vertellen over de stad en zijn ontwikkeling.

cartografie
Rotterdam
150 jaar KNAG
Cartografische leeftijdgenoten

[1] Nederland in 1873

Tijdschrift Geografie
Peter van der Krogt

In 1873 verscheen deze kaart van het Koninkrijk der Nederlanden met een bijkaart van het Groothertogdom Luxemburg, dat in die tijd onder het huis van Oranje-Nassau viel. Aan de zijkanten staan – nogal verrassend – de wapens van zestien landen in Europa, met teksten waarin het wemelt van de spelfouten.

cartografie
Nederland
150 jaar KNAG
Cartografische leeftijdgenoten

Redactie
redactie [at] geografie [dot] nl
Copyright

Partners

geografie.nl wordt beheerd door het Koninklijk Nederlands Aardrijkskundig Genootschap (KNAG). Het KNAG is er voor alle geografen, docenten aardrijkskunde en voor diegenen die zich met het vakgebied geografie (aardrijkskunde) verbonden voelen.

KNAG
info [at] knag [dot] nl
030 4100510
KvK 40532103

Lid worden of lidmaatschap opzeggen

Algemene voorwaarden
Privacyverklaring
Statuten

Alle rechten voorbehouden
© KNAG 2025