Het ruimtelijk domein is flink in beweging. In het onderzoeksprogramma VerDuS (Verbinden van Duurzamen Steden) onderzochten wetenschappers van verschillende instituten de laatste paar jaar de grote veranderingen die gaande zijn. Een van deze studies richt zich specifiek op wonen en werken en toont drie typen verandering: transities, trends en crises. Wat weten we nu?

Het aantal 80-plussers zal van ruim 800.000 in 2021 stijgen naar tussen de 1,5 en 2,6 miljoen in 2050 - twee tot drie keer zoveel. Dat blijkt uit recente bevolkingsprognoses van het NIDI en het CBS. Daarbij zijn zeven toekomstvarianten doorgerekend. De bevolking van 20 tot 65 jaar zal veel minder sterk groeien of zelfs krimpen. Dat leidt tot arbeidskrapte in de zorg. Maar in welke mate? Dat hangt samen met de ontwikkeling van onze gezondheid en arbeidsparticipatie.

Een rapportage van NRC (13 april) toont de grote watercrisis waarin de Krim zich bevindt. In 2015 beschreef Henk Donkers in Geografie de achtergronden van deze crisis. 

Athene legt op verlaten lapjes grond miniparken aan. In de heetste stad van Europa wordt de zomer steeds extremer. Dan zorgen zelfs piepkleine parkjes voor verkoeling. In steden houden betonnen gebouwen en asfalt de hitte vast. Groen absorbeert hitte. Geografie schreef eerder al over initiatieven om het ‘stedelijk hitte-eilandeffect’, dat Nederland ook heeft bereikt, tegen te gaan.

'De grens is terug', kopte De Gelderlander van woensdag 7 april 2021. ‘Alléén met een negatieve coronatest zijn Nederlanders welkom in Duitsland.’ Drie dagen later, met een negatief testbewijs op zak, neem ik een kijkje bij de lastig te bewaken grens tussen het Achterhoekse Dinxperlo en Süderwick. 

Er is wel eens opgemerkt dat geografische informatiesystemen de geografie een tweede jeugd hebben gegeven. Dat is niet overdreven: GIS heeft een grote betekenis voor het denken en doen van geografen, maar heeft ook veel potentie voor andere disciplines.

Als wetenschap voor het brede publiek heeft de geografie amper profiel, ondanks het machtige hulpmiddel van kaart en atlas. Geografen op universiteiten doen vooral fundamenteel en toegepast onderzoek. Is die onbekendheid in ruimere kring erg? Moet het anders?

Schrijf een ogenschijnlijk onaantrekkelijk gebouw niet te snel af.  Een oud school- of kerkgebouw of zelfs een tijdelijke container kan voor buurtbewoners een geliefde ontmoetingsplek zijn. Voor bingo, exposities, een ‘wijkbedrijf’ of ‘Eetkeet’, maar ook als voorlichtingspunt over de energietransitie. Dit is een van de inspirerende voorbeelden uit het Experimentenprogramma Verduurzaming van Kwetsbare Wijken van Platform31, Nyenrode Business Universiteit en achttien gemeenten.

Van bruto nationaal geluk tot Wellbeing Budget

‘Welzijn belangrijker dan welvaart in coronacrisis’, kopte Greenpeace in april 2020 naar aanleiding van een peiling van Kieskompas. Dat het om meer gaat dan economische groei, daarover zijn de meeste deskundigen het al langer eens. ‘Brede welvaart’ gaat verder, maar is niet eenvoudig te meten.

Oorzaak en gevolg

In het vorige nummer van Geografie reageerde Bernd Andeweg op een verwarrend bericht in de Volkskrant over een ‘nieuwe vondst’ in de platentektoniek. Ook de lesmethodes en examensyllabi lopen niet in de pas met de huidige wetenschappelijke kennis. Hoog tijd voor een update.