Een ontwerp voor Vilsteren

Basisscholen, huisartspraktijken en supermarkten vormen het hart van een gemeenschap en stimuleren sociale samenhang. Maar wat als deze verdwijnen? Suzanne Willemsen onderzocht hoe ruimte voor ontmoeting in een klein dorp als Vilsteren kan blijven bestaan.

Tijdens een interview in een dorp in Noord-Groningen benoemen lokale hun bijdrage aan de leefbaarheid, voorzieningen en evenementen en het gemeenschapsgevoel van kleine kernen.

Verbreding van de scope

De serie ‘Veerkrachtig platteland’ loopt een jaar. Tijd voor een terugblik. Wat kwam er aan bod en wat leren we daarvan? En alvast een vooruitblik. Want er blijken nog volop thema’s en auteurs die iets willen bijdragen aan deze reeks.

Polderen voor een landbouwtransitie

De stikstofcrisis is een feit. Uit heel het land trokken boeren naar Den Haag om te protesteren tegen de voorgestelde maatregelen. Het kan ook anders: negen boeren uit de Baarlingerpolder staken de koppen bij elkaar, om samen op zoek gaan naar een uitweg uit de crisis. 

Aan de rand van het Groningse dorp Ten Boer ligt Woldwijk. Een nieuw buurtje met kleurrijke tiny houses, duurzame lemen buurthuizen en een biodiverse omgeving. Het is een voorbeeld van anders wonen in het buitengebied, maar wel met een onzekere toekomst.

De ‘veranderpijn’ vanwege het verlies aan voorzieningen op het platteland is veelzijdiger dan vaak gedacht. Hoewel de bereikbaarheid van basisvoorzieningen belangrijk is voor kwetsbare groepen, is het vooral de sociale, symbolische en emotionele waarde ervan die leidt tot een gedeeld gevoel van verlies.

Oldambt in Oost-Groningen heeft een rijke geschiedenis in landbouw, industrie en linkse politiek. Met de Blauwestad en culturele festivals zoekt de regio een pad naar de toekomst.

In de wereld van actieve kleine kernen is Mariënvelde een beroemdheid. Het dorp maakte naam met de oprichting van een zorgcorporatie, waarmee dorpelingen zelf zorg inkopen en organiseren, de bouw van een Brede Maatschappelijke Voorziening – dorpshuis, sporthal, dagbesteding en zorgcentrum in één – en de vernieuwing van het dorpshart. Het toverwoord is sociaal kapitaal.

In het voorhuis van de boerderij woont de oorspronkelijke eigenaar. In de deel en losse schuur zijn vijf appartementen gerealiseerd waar ‘vitale ouderen’ wonen. Ze delen het erf en de tuin. Een erfdeelproject als De Steenen Kamer voorziet zeker in een behoefte, maar is niet weggelegd voor iedereen. 

De opheffing van het treinstation in een klein Zweeds dorp beroert de lokale gemeenschap. Vanwege de extra reistijd, maar vooral het verlies aan toekomstperspectief en het gevoel niet gehoord te worden door de regionale en nationale overheid. Na ruim negen jaar lijkt het tij te keren. Tijden veranderen?