Nederland kampt met een structureel gebrek aan ruimte. Volgens het Centraal Bureau voor de Statistiek is iets meer dan de helft van het land in gebruik als landbouwgrond. Vermindering hiervan leidt tot sterke protesten vanuit de agrarische sector. Tegelijkertijd willen anderen meer ruimte voor woningen, duurzame energieopwekking en verbetering van de infrastructuur of de natuur. En nu is daar de Nota Ruimte voor Defensie (NPRD) waarin het ministerie pleit voor meer gebieden voor de eigen activiteiten. 

Op 14 januari 2024 vond opnieuw een vulkaanuitbarsting plaats bij Grindavik op IJsland. Seismische activiteit langs de breuklijn op het Reykjanes-schiereiland veroorzaakte lava tussen Grindavik en The Blue Lagoon, resulterend in de evacuatie van 4000 inwoners op 13 januari.

• Handleiding Toekomstdenken in de klas
• Leren met het CBS

Op het IJslandse schiereiland Reykjanes barstte 19 december een vulkaan uit na weken van intense aardbevingsactiviteit, zo meldt het IJslandse meteorologische instituut (IMO). De vierde uitbarsting in drie jaar vond plaats bij Grindavik, zo'n 40 kilometer ten zuidwesten van Reykjavik. De bijna 4000 inwoners werden vorige maand geëvacueerd, en het nabijgelegen Blue Lagoon kuuroord was gesloten. 

Op 1 juli 2023 werd Sara Kinsbergen aangesteld als hoogleraar aan de Radboud Universiteit, met een bijzondere leeropdracht over de rol van burgers in duurzame ontwikkeling. Deze benoeming, tot stand gekomen in samenwerking met het Radboud Centrum Sociale Wetenschappen, de afdeling Culturele Antropologie en Ontwikkelingsstudies (CAOS), en Stichting Wilde Ganzen, beoogt wereldwijde samenwerking te bevorderen en inzicht te verkrijgen in de manieren waarop burgers bijdragen aan duurzaamheid.

Onder leiding van Dr. Daniel Draebing van de Universiteit Utrecht wordt onderzocht hoe de opwarming van de aarde de wereldwijde stabiliteit van bergen bedreigt. Het onderzoek in de Hungerli vallei (Zuid-Zwitserland) laat zien dat het smelten van permafrost en gletsjers deze dreiging versterkt. Resultaten benadrukken de urgentie voor bergachtige regio's en maken de gevolgen van klimaatverandering duidelijk zichtbaar.

In het recentste nummer van Geografie werd de Nederlandse ruimteverkenner Tropomi besproken, een instrument dat dagelijks gedetailleerde wereldkaarten van methaanconcentraties genereert. Dit wordt verder belicht door de presentatie van SRON-wetenschappers tijdens recente de Klimaatconferentie in Dubai.

Wil je volgend jaar met je school meedoen aan de Internationale Geografie Olympiade? Aanmelden van leerlingen voor de Nederlandse voorronde kan nog tot uiterlijk 10 december 2023!

• Vakinzichtkaart
• Lesbrief aardbeving Marokko
• Geologische processen op IJsland
• Methaanconcentraties op de wereldkaart
• Ongeolooflijk
• Beeld & Geluid - lesmateriaal
• Minecraft als serious game