In dit themanummer zoomt de redactie van AGORA Magazine op de publieke ruimte waarin we ons dagelijks voortbewegen.

Boos in Europa | Europese verkiezingen in tijden van polycrisis | Albanië al twintig jaar op drempel EU | ANC gaat meerderheid verliezen in Zuid-Afrika | De traditionele herdenking voorbij | Praag en overtoerisme | Atlas van de aarde en de mens | Vlakke subductie

De smeltende permafrost is een complex en zorgwekkend fenomeen als het gaat om de impact op het klimaat. Uit recent onderzoek, gepubliceerd in Nature, blijkt dat de CO2-uitstoot uit de grond in gebieden waar de permafrost is ingestort 5,5 keer hoger is dan in gebieden zonder instorting. Dit suggereert dat de CO2-uitstoot uit smeltende permafrost veel groter is dan tot nu toe werd gedacht, en dat het verlies van permafrost een grotere bedreiging voor het klimaat vormt dan eerder werd aangenomen.

Robert Menasse schreef de eerste grote EU-roman 

Die Hauptstadt is een bestseller in het Duitse taalgebied. Hij won in 2017 de Deutscher Buchpreis en de uitgever meldt dat de rechten al zijn verkocht voor vele taal­gebieden, waaronder vijftien EU-talen, het Chinees, Russisch, Arabisch en Turks. De Engelse vertaling is aangekondigd voor februari 2019. Net op tijd voor de Brexit. Afge­lopen winter verscheen de Nederlandse versie. De literaire kritieken waren lovend: ‘Hoe Europa in de eerste grote roman over de EU een stem en gezicht krijgt’(Vrij Neder­land), ‘Absurdisme en ernst: Menasse biedt gevaarlijk vermaak’(de Volkskrant). ‘Robert Menasse beschrijft opwindend een Europa zonder eigenschappen’(Trouw). De mees­ten lezen er een venijnige kritiek in op Brussel en de EU. Maar dat zal zeker niet de bedoeling zijn geweest van de auteur. 

Europese verkiezingen in tijden van polycrisis

Het Europees Parlement wordt in juni voor de tiende keer direct gekozen, ook door Nederlandse kiezers. Er staat veel op het spel in een tijd waarin meerdere crises in elkaar grijpen en er veelstemmige protesten klinken.

Terwijl de oorlog voortduurt, heeft Oekraïne in december 2023 de toezegging gekregen versneld te mogen toetreden tot de Europese Unie, met Moldavië in het kielzog. Andere kandidaten zitten al twintig jaar in de wacht. Albanië is er een van. Hoe vordert de Albanese toetreding en hoe kijkt de bevolking daar tegenaan? 

Op woensdag 29 mei zijn er in Zuid-Afrika verkiezingen. Al dertig jaar regeert het ANC op basis van een absolute meerderheid. Alle peilingen wijzen erop dat de partij dit keer de helft van de stemmen bij lange na niet gaat halen. Voor het eerst na afschaffing van de apartheid koerst het land af op een coalitie van twee of meer partijen.

In het februarinummer van Geografie schreven we over de watersnoodramp in het Duitse Ahrdal. In de wijnbergen bij de stad Ahrweiler bleef een druk bezochte oorlogs-erfgoedsite gespaard: de voormalige atoombunker in een spoorwegtunnel. In WOII bouwden gevangenen er aan lanceerinrichtingen voor V2’s. De aangrenzende tunnel herbergde een schuilstad.

De opheffing van het treinstation in een klein Zweeds dorp beroert de lokale gemeenschap. Vanwege de extra reistijd, maar vooral het verlies aan toekomstperspectief en het gevoel niet gehoord te worden door de regionale en nationale overheid. Na ruim negen jaar lijkt het tij te keren. Tijden veranderen? 

Nederland telt vele oorlogsmonumenten. Van standbeelden en oorlogsgraven tot plaquettes en gedenkstenen. Op de website van het Nationaal Comité 4 en 5 mei kun je alle geregistreerde oorlogsmonumenten bekijken en informatie vinden over de locatie, doelgroep en het jaar van onthulling.