Afgelopen week was het weer eens zo ver: ik stond in een niet bestaande file. Tenminste, niet bestaand op de kaart van mijn auto navigatie, want vóór mij stond wel degelijk het verkeer stil op de snelweg. Er is niets vervelender dan in een file te staan die niet op de kaart staat of die niet tijdens de filemeldingen op de radio word genoemd. Alsof je eventjes niet bestaat. Ik had het natuurlijk kunnen weten, de kaart is nu eenmaal niet het gebied**. Een uitspraak*, die in verschillende wetenschappen tot nader onderzoek uitnodigt.
De processen die op aarde spelen zijn erg complex. Om de kennis hierover te vergroten, worden analoge en numerieke modellen gemaakt die zulke processen nabootsen. Om geologische processen, zoals de vorming en evolutie van breuken in het gasveld in Groningen, te onderzoeken kunnen analoge zandboxmodellen gebruikt worden. Aardwetenschapper Dieke Gerritsen beschrijft voor geografie.nl hoe onderzoekers zo’n model maken.
Koralen uit het verleden bevatten veel informatie over het klimaat waarin ze leefden. Dit komt doordat de samenstelling van het skelet van koralen verandert bij andere temperaturen. Die samenstelling is te meten in het skelet van koralen, zelfs als ze als miljoenen jaren oud fossiel gevonden zijn. Meer kennis over warme broeikasperioden in het verleden helpt ons om de toekomst met toenemende broeikasgassen beter te voorspellen.
Begin jaren zeventig van de vorige eeuw werden in Gent in de wijk Rabot drie woontorens van 17-hoog gebouwd. Nog geen vijftig jaar later zijn ze alle drie alweer gesloopt. Een kleine 600 flatwoningen zijn verdwenen en worden nu vervangen door 360 appartementen in veel lagere gebouwen (3- tot 9-hoog) op dezelfde plek.
Kennis verdient meer aandacht, betoogde de nieuwe hoogleraar Geografie & Educatie Tine Béneker. Leerlingen en studenten moeten leren kennis verzamelen en analyseren en ook ontdekken hoe kennis tot stand komt en op verschillende manieren gebruikt en misbruikt wordt.
De Kaspische Zee krimpt, door klimaatverandering. Dit heeft grote gevolgen voor de bevolking langs de kust en het ecosysteem van het grootste meer* ter wereld. Dit is echter niet de eerste keer dat de Kaspische Zee zulke veranderingen ondergaat: sinds haar ontstaan is zij constant onderhevig geweest aan zeespiegelfluctuaties. Wat is de ernst van de huidige veranderingen?
Het CvTE (College voor Toetsen en Examens) heeft in een officiële reactie aan het KNAG laten weten dat zij blijft bij haar eerdere besluit: de atlas verdwijnt definitief van het Centraal Examen.
Wij leven op deze aarde en hebben te maken met haar grillen. We willen natuurverschijnselen als aardbevingen, overstromingen en klimaatschommelingen begrijpen en kunnen voorspellen. We maken echter ook veel gebruik van deze aarde. Ze levert energie en delfstoffen die we nodig hebben. Redenen genoeg om de aarde beter te leren begrijpen. Hieruit is de wetenschap ontstaan die zich hiermee bezighoudt: de aardwetenschap. Een wetenschap die, zoals alle wetenschappen, door mensen gecreëerd is. Hoe verhoudt de mens zich tot de aarde en tot deze aardwetenschap?
Prof. dr. Tine Béneker aanvaardde vandaag haar ambt als hoogleraar Geografie & Onderwijs aan de Faculteit Geowetenschappen van de Universiteit van Utrecht.
Het KNAG felicteert prof. dr. Béneker en wenst haar veel succes!
Hoe ziet onze samenleving en leefomgeving er uit als de leerlingen van nu 40 zijn? Meer van hetzelfde of wordt het heel anders? Wie wonen dan waar in ons land en hoe? Waar leven we van? Duurzamer of juist niet? Dat zijn spannende vragen over wat komen gaat. Ook al staat het nadenken door leerlingen over de toekomst expliciet in allerlei onderwijsdoelstellingen, in de praktijk is er maar weinig onderwijs dat leerlingen leert over de toekomst na te denken. Dat stellen Tine Béneker en haar collega’s in hun nieuwe publicatie. Terwijl onderwijs toch beoogt leerlingen op de toekomst voor te bereiden. Best vreemd.
