geografie 2025 | 2

Het Brussel-Effect | Ruimtelijke patronen duiden met hotspotanalyse | Spanje in de jaren 1950 | Geopolitiek denken en mondiaal klimaatbeleid | Riftschouders en de Rijndalslenk | AI in het voortgezet onderwijs | Interview Gotze Kalsbeek

Kennis

Het Brussel-Effect: Van Bureaucratisch monster tot wereldwijde normbepaler

Multinationals passen hun producten en processen aan op Europese regels. Zo voldoen ze aan Europese standaarden en dat vergemakkelijkt de verkoop. Volgens de concerns - big tech - zet dit een rem op innovatie. In de praktijk blijkt het juist een verantwoordelijke ontwikkeling te stimuleren. Maar hoe lang nog?

Europese Unie
economie
Kennis

Op naar het tweede jaar 'Veerkrachtig platteland'

Verbreding van de scope

De serie ‘Veerkrachtig platteland’ loopt een jaar. Tijd voor een terugblik. Wat kwam er aan bod en wat leren we daarvan? En alvast een vooruitblik. Want er blijken nog volop thema’s en auteurs die iets willen bijdragen aan deze reeks.

Veerkrachtig platteland
Kennis

Ruimtelijke patronen duiden met hotspotanalyse

Het is vaak moeilijk een ruimtelijk patroon in een kaart in één oogopslag te herkennen. Een hotspotanalyse kan zo’n patroon scherper naar voren halen. Aan de hand van een aantal kaarten met gezondheidsindicatoren laten we zien hoe dit werkt – en soms niet.

gezondheid
Nederland
Kennis

Spanning rond kalksteengroeves

In het dal van de Jeker bij Eben-Emael

Terwijl de mergelwinning in de Sint-Pietersberg is gestopt, gaat de winning vlak over de grens in België gewoon door. Bewoners verzetten zich.

fysische geografie
België
Kennis

Spanje in 1956

In 1956 nam Jan Kleinpenning als student-assistent deel aan een verkennende studiereis van professor De Vooys naar Spanje. Het is interessant nog eens mee te kijken met de enige nog in leven zijnde deelnemer aan de expeditie naar het toen nog onbekende en in ontwikkeling achtergebleven binnenland van Spanje.

veldwerk
Spanje
Opinie

Circus

Twee blauw-rood gestreepte tenten staan in een hoek van het veld van het Malieveld. Het jaarlijkste kerstcircus. Met eromheen wat auto’s en vrachtwagens. Ik neem een paar foto’s van de tenten, maar de druipende regen en de harde wind verhinderen me er veel te maken. Er klinkt muziek uit de grote tent. Wat zijn ze aan het doen? Aan het repeteren?

Malieveld
Den Haag
Opinie

Geopolitiek denken en de (on)mogelijkheden van mondiaal klimaatbeleid

Oceans Rise, Empires Fall 

Politiek geograaf Gerard Toal publiceerde onlangs een boek over de relatie tussen geopolitiek en klimaatverandering. Het vertelt hoe de werking van systeem aarde botst met hoe het politieke systeem werkt.

recensie
Kennis

Arnhem

Richting Arnhem volgt ‘de lijn van Dan’ het tracé van de Amsterdamseweg langs en door een reeks landgoederen met aansprekende landschappelijke namen. Vijverberg, Lichtenbeek, Hoog Erf en Mariëndaal verwijzen alle naar het water en unieke reliëf van Arnhem en omgeving.

In de lijn van Dan
Arnhem
Kennis

Schoolwandkaart Nederland en omgeving uit 1913

‘Als Te Lintum iets doet, doet hij het op zijn wijze’

Geschiedenisman Chris te Lintum ontwierp voor aardrijkskunde een schoolwandkaart van Nederland met een ongebruikelijke kaartuitsnede: ook de omliggende, voor onze economie belangrijke Europese regio’s stonden erop. Figuratieve kaartsymbolen hielpen leerlingen economische activiteiten makkelijk te herkennen en onthouden.

cartografie
onderwijs
Kennis

Riftschouders en de Rijndalslenk

Van meerdere kanten komen er vragen bij mij binnen over hoe het nu precies zit met horsten en slenken (bekend) en riftschouders (minder bekend). En waarom is er eigenlijk een Rijndalslenk?

Vraag het de geoloog
geologie
Nieuws

Gotze Kalsbeek ontvangt KNAG Onderwijsprijs 2024-2025

Vanwege zijn buitengewone bijdrage aan het aardrijkskundeonderwijs ontving Gotze Kalsbeek in 2024 de tweejaarlijkse KNAG Onderwijsprijs. De afgelopen 25 jaar speelde hij een onschatbare rol als brug tussen docenten en de actualiteit. 

onderwijs
Kennis

AI in het voortgezet onderwijs

(Geen) rommel in, (geen) rommel uit 

Als docent aardrijkskunde zoek ik naar manieren om mijn onderwijs te verbeteren en leerlingen te inspireren met een onderzoekende en kritische blik naar de wereld te kijken.  Kunstmatige intelligentie (AI) kan daarbij helpen, maar de beperkte aandacht voor AI binnen de schoolorganisatie baart zorgen.

AI
onderwijs
Nieuws

O&L 2025 | 2

  • Onderwaterwereld van Ernst
  • NEMO Science Museum in de klas
  • Woeste Wereld: overleven in noodsituaties
  • Tijdreis door de groeve van de Sint-Pietersberg
  • Geo in beeld: History 101
Onderwijs & Lesmateriaal
onderwijs
Opinie

Triomf van de natiestaat

Nationalisme

De natiestaat is wereldwijd het standaardmodel geworden. Over het ontstaan, de verspreiding en hegemonie ervan schreef Eric Storm Nationalisme. Veel aandacht heeft hij voor de ‘nationalisering van de fysieke omgeving’. Is het ook een boek voor geografen? 

recensie
Opinie

Wandelen rond oude spoorlijnen

Wandelgids van Kees Volkers

‘Ik ben geen fanatiek wandelaar, maar kan er wel goed mijn geografische ei in kwijt’, aldus historisch geograaf en journalist Kees Volkers. Gekoppeld aan zijn liefde voor industrieel erfgoed resulteerde dat in een prachtige wandelgids over ‘treintjes’. 

recensie
Opinie

Boeken 2025 | 2

  • Copley, J. Diepzee. Een diepe duik in een van de meest mysterieuze plekken op aarde
  • Fry, C. Bomen. De longen van ons ecosysteem
  • Ronnes, H., Gietman, C., & Wesselink, C. Schitterende ballast. Buitenplaatsen in de moderne wereld. 
  • Storm-Smeets, E. & Van den Berg, N. (red.). Oorlog in Arcadië. Nederlandse kastelen en landgoederen in de Tweede Wereldoorlog.  
  • De Waard, P. Alles moet weg! Het einde van de winkelstraat
Boeken
Opinie

Tata's ijzeren greep [podcast]

Een 7-delige podcast over Tata Steel, de vroegere Hoogovens, het concern aan de IJmond dat al meer dan honderd jaar staal produceert.

Podcasts