geografie oktober 2020

Het Waddengebied in vogelvlucht

Bij het Waddengebied denken we meestal aan de Nederlandse Waddeneilanden en de Waddenzee. Maar het strekt zich uit tot in Denemarken en omvat ook de kleistreken op het vasteland.

Het ontstaan van de Waddenzee

Geologisch gezien is de Waddenzee een jong verschijnsel. Bovendien zijn geologische processen er nog volop in werking – een van de redenen waarom het Waddengebied Unesco Werelderfgoed is. De huidige Waddenzee is een momentopname in een continue geologische ontwikkeling, met steeds meer invloed van de mens.

De westelijke Waddenzee heeft een terrestrisch verleden

De westelijke Waddenzee lijkt meer op een open zee dan het oostelijke deel. Acht eeuwen geleden bestond deze echter nog grotendeels uit (veen)land. In de 12e en 13e eeuw viel dat door klimaatverandering en menselijke ingrepen ten prooi aan het water.

Waddenzee: hub van vogeltrekroutes van toendra tot Afrika

Elk voor- en najaar vullen de wadplaten tussen Esbjerg en Den Helder zich met honderdduizenden rosse grutto’s, kanoeten en andere steltlopers. Een groot deel komt uit de Arctische toendra, van Canada tot Siberië, en tankt hier bij op de lange trektocht naar en van Afrika. De Waddenzee is ook belangrijk als doortrek-, overwinterings- en broedgebied.

Verdrinkt de Waddenzee?

Interview met Pier Vellinga en Ad van der Spek

De Waddenzee is een zeldzaam en kwetsbaar ecosysteem. Dat zou kunnen verdrinken door zeespiegelstijging en bodemdaling. Tenzij het ‘meegroeit’. Dat kan alleen bij voldoende sediment en transportcapaciteit. Hoe kijken twee experts aan tegen de toekomst van de Waddenzee?

Opties om Ameland bereikbaar te houden

De vaargeul tussen Holwerd en Nes op Ameland slibt dicht. Blijven baggeren om deze breed en diep genoeg te houden is eigenlijk niet meer te doen. Rijk, provincie en gemeenten beraden zich op een meer structurele oplossing. Er zijn drie opties, waaronder zelfs een tunnel.

Wereldzwerfgoed

Begin januari 2019 verliest het containerschip MSC Zoe even ten noorden van de Waddeneilanden een groot aantal containers, mogelijk met forse milieuschade voor de Waddenzee. Er is nu onderzoek gaande om vast te stellen hoe groot die schade is. Geen eenvoudige opgave.

Gentrificatie, ook op de Waddeneilanden?

Gentrificatie kennen we als (groot)stedelijk verschijnsel. Maar ook op de Waddeneilanden lijkt het zich te manifesteren.

gentrificatie

Waddeneilanden

Waddenbalans monitort droge deel Waddengebied

Om te zien welke kant het op gaat met het Waddengebied en of dat de goede is, moeten ontwikkelingen op de voet gevolgd worden. Deze kunnen dan met beleid worden bijgestuurd. De Waddenbalans, die in mei 2020 voor het eerst verscheen, monitort ontwikkelingen vanuit duurzaamheidsperspectief en kan een nuttig instrument worden voor de uitvoering van de Gebiedsvisie Wadden 2050.

Duurzaam toerisme in het Waddengebied: een ruimtelijke balanceer-act

Het Waddengebied is een kwetsbaar natuurgebied met de status van Unesco Werelderfgoed. Tegelijk wil het zich economisch ontwikkelen, vooral door toerisme. Dat vergt balanceerkunst.

toerisme

De Waddenzee: doen we Neerlands enige natuurlijke werelderfgoed voldoende recht?

De Waddenzee is het enige Nederlandse natuurgebied met de status van Unesco Werelderfgoed. Het is zo’n uniek en omvangrijk intergetijdengebied dat de hele wereld het als erfgoed mag beschouwen voor huidige en toekomstige generaties. Maar heeft die status juridisch iets om het lijf of is het vooral een marketinginstrument? En volstaat de huidige inzet om de bijzondere waarden van het Werelderfgoed Waddenzee ‘recht te doen’?

Gebiedsagenda Waddengebied 2050

Duurzame bescherming en ontwikkeling van de natuurwaarden van de Waddenzee als natuurgebied, en behoud van het unieke open landschap zijn sinds jaar en dag de hoofddoelstellingen van het beleid. Daaraan wordt niet getornd, maar realisatie ervan vraagt wel ander beleid. Daarom werd op 9 juli jl. de Ontwerp-Agenda voor het Waddengebied 2050 gepresenteerd.