Unesco is vooral bekend van het Werelderfgoed, maar staat voor veel meer. Wat precies? De mondiale VN-organisatie die vanuit het hoofdkwartier in Parijs verdragen uitvoert en programma’s beheert, lijkt ver weg. Er is echter ook een stelsel van decentrale netwerken, waardoor Unesco dichter in onze leefomgeving komt dan je denkt – ook in Nederland.

Zolang de Vereniging van Utrechtse Geografie Studenten bestaat, beweegt ze mee op de brede stroom van universitaire ontwikkelingen en maatschappelijke veranderingen, zoals de oorlog en de hippietijd. Soms met de angst kopje onder te gaan. De V.U.G.S. blijft boven en viert in 2022 haar 100e verjaardag.

Stamverwantschap tussen Nederlanders en Afrikaners werd later afgedaan als een mythe, maar tussen 1881 en 1902 was de Nederlandse sympathie voor de ‘Afrikaner neven’ wijdverbreid. Een Nederlandse schoolwandkaart uit 1892 van de Zuid-Afrikaanse Republiek, ook wel Transvaal genoemd, is daar een sprekend voorbeeld van. Een reconstructie van de steun van Nederlanders aan de Boerenzaak in drie delen.

Elk jaar verschijnt er een ranglijst van Most Violent Cities in the World. In de top-25 voor 2021 is opnieuw Latijns-Amerika oververtegenwoordigd. Drugs is dé verklarende factor voor het nietsontziende geweld dat steden daar al jarenlang teistert.

In 2019 bereikte het inwonertal van Spanje een recordhoogte van 47 miljoen door een sterk positief migratiesaldo. Een jaar later nam de bevolking echter voor het eerst in jaren af vanwege het lage aantal geboorten en de door covid-19 stilgevallen buitenlandse migratie. Het Spaanse binnenland kampt al veel langer met leegloop.

Op de Spaanse hoogvlakte ligt een 18e-eeuwse trekvaart: het Canal de Castilia. Sinds dertig jaar probeert men het in verval geraakte kanaal om te toveren tot een toeristische attractie. Dit om de ontvolking van het gebied tegen te gaan. Maar de geschiedenis lijkt zich te herhalen; de enorme investeringen komen te laat.

Honderden dorpen in Spanje zijn al decennia verlaten. Gebouwen vervielen tot met bramen overwoekerde ruïnes, en erosie van de verwaarloosde akkers leidt tot het dichtslibben van stuwmeren. Maar er is hoop voor dit Spaanse erfgoed. In sommige gehuchten strijken nieuwe bewoners neer die de huizen herbouwen en de akkers inzaaien.

Midden 17e eeuw bereikte de Amsterdamse productie van grote encyclopedische atlassen een hoogtepunt. Deze bevatten niet alleen kaarten maar ook veel tekst. De uitgevers Johannes Janssonius en Joan Blaeu poogden elkaar de loef af te steken door steeds een grotere atlas te produceren dan de ander. Wat dat betekende voor de kaarten, wordt duidelijk aan de hand van een kaart van het Spaanse platteland.

Hoogopgeleiden leven in Nederland 5 jaar langer, en 15 jaar langer in als goed ervaren gezondheid, dan laagopgeleiden. Ook ruimtelijk is gezondheid ongelijk verdeeld en draagt daarmee bij aan de kloof tussen arm en rijk. Gemeenten gaan voorop in een lokale, integrale aanpak.

Aan de financiële steun die het noodlijdende Griekenland ontving van de EU en het IMF, zijn keiharde voorwaarden verbonden naar neoliberaal recept. Op korte termijn levert de uitverkoop van staatsbedrijven fors geld op. Maar we weten inmiddels allemaal hoe risicovol privatisering van vitaal en strategisch staatsbezit is.