Al vindt veel van de tektonische activiteit plaats langs de plaatgrenzen, de aardbeving in de Hoge Atlas in Marokko van 8 september jl. laat zien dat platen ook intern kunnen deformeren. Helemaal als er zwaktezones in een bepaalde richting zijn: die kunnen onder voldoende spanning actief worden.

Nadat in 2016 een krappe meerderheid van de Britse kiezers bij een referendum had aangegeven dat het Verenigd Koninkrijk de EU moest verlaten, duurde het nog bijna vier jaar voordat de Brexit een feit was. De onderhandelingen zaten lange tijd muurvast. De landgrens tussen Noord-Ierland (onderdeel van het VK) en de EU-lidstaat Ierland was het grootste obstakel. Gedreven door nieuwsgierigheid brachten veel ambassadeurs en ministers een bezoekje aan die ogenschijnlijk zo belangrijke grens.

In deze verkenning beperken we ons tot de denkbeelden die geformuleerd zijn door geografen uit Europa en de Verenigde Staten tussen pakweg het einde van de 19de eeuw (toen ontstond de geografie als een universitaire discipline in Europa en Noord-Amerika) en het begin van de 21ste eeuw. Daarbij valt op dat vanaf ongeveer de jaren 1980-1990 de studie van grenzen minder monodisciplinair is geworden. Geografen zijn de laatste decennia meer en meer gaan samenwerken met sociologen, politicologen, economen, historici, antropologen en anderen die zich ook van oudsher bezighouden met grensstudies.

Weet u nog, die discussie tijdens de Coronacrisis? Mooie verwachtingen: zodra het virus verslagen zou zijn zouden we minder reizen, meer thuiswerken, en zeker afscheid nemen van grote wetenschappelijke congressen. Niets is minder waar. Er zijn opnieuw veel files, en ook de congressen zijn teruggekomen. Van 4 tot 7 september verzamelden geografen zich in Barcelona voor een congres van EUGEO, een samenwerkingsverband van de KNAG’s van Europa. Een verslag over interessante voordrachten en internationaal netwerken, tegen de achtergrond van de strijd voor Catalaanse onafhankelijkheid.

Museon-Omniversum heeft iets bijzonders gepland voor bezoekers van alle leeftijden deze herfst. In oktober kun je deelnemen aan het interactieve project 'de Stad van de Toekomst', waarin de deelnemers een duurzame en inclusieve stad creëren.

Nieuw onderzoek van de Universiteit Utrecht wijst uit dat de wereldwijde uitstoot van lachgas (N2O) snel toeneemt, voornamelijk door het gebruik van kunstmest en de bouw van stuwdammen. Deze uitstoot is de afgelopen eeuw verdrievoudigd en zal naar verwachting verder stijgen door geplande damconstructies. Lachgas is een krachtig broeikasgas dat bijna tien procent bijdraagt aan klimaatverandering.

Ontdekking in het Chalameer werpt nieuw inzicht op de complexiteit van klimaatverandering in de Hoorn van Afrika. Prehistorisch onderzoek aan het Chalameer onthult een omslagpunt rond 11.700 jaar geleden in het klimaat van de Hoorn van Afrika. Hoewel hogere temperaturen tijdens de laatste ijstijd natter weer veroorzaakten, leidden ze later tot meer droogte. Deze bevindingen verklaren waarom de regio ondanks klimaatmodellen droger wordt.

illusie of geopolitieke realiteit?

De Russische inval in Oekraïne op 24 februari 2022 bracht een schokgolf teweeg in de EU. Binnen vier maanden kregen Oekraïne en Moldavië de status van kandidaat-lidstaat. Het perspectief van een EU met 35 of meer landen wordt ineens serieus besproken. Zo’n forse uitbreiding kan alleen na een ingrijpende hervorming van de huidige EU. Maar hoe dan?

Op 14 en 15 juli 2021 richtten overstromingen op tientallen plaatsen in de Eifel, de Ardennen en de uitlopers daarvan in het Limburgse Heuvelland enorme schade aan. Belangrijker nog dan de vraag hoe dit kon gebeuren, is de vraag of en hoe zulke overstromingen te voorkomen zijn.

Málaga heeft de afgelopen twee decennia een transformatie ondergaan. De ongekroonde hoofdstad van de Costa del Sol, voorheen vooral aankomst- en vertrekpunt, trekt zelf een groeiend aantal toeristen, onder wie veel cultuurliefhebbers. Ook bij internationale investeerders en digital nomads staat de stad steeds meer op het netvlies.