Kaart en landschap, een Groningse noviteit uit 1954

In een vierluik belicht Lowie Brink opvallende innovaties in de schoolcartografie uit de afgelopen eeuw. In deze aflevering een wandkaart met een denkbeeldig landschap en een fictieve kaart eronder, bedoeld om aardrijkskundige begrippen aan te leren.

Terwijl fysische geografie op de middelbare school tegenwoordig bar weinig aandacht krijgt, zijn er in de loop der tijd heel wat (les)boeken over het landschap verschenen. Die werden en worden vooral gebruikt in het hoger onderwijs. Ze schetsen de ontwikkeling in het fysisch-geografisch denken.

In september was migratie-expert Hein de Haas te gast bij Vandaag Inside. Hij is een van de  weinige geografen die in de media aan het woord komt. ‘Eindelijk’, verzucht een deel van de beroepsgroep. Anderen vragen zich af wat het uithaalt.

De hodograaf en pedograaf van Thomas Ferguson in de praktijk getest

In de collectie van het KNAG zitten drie kaarten van Shanghai, Soochow en Foochow, gemaakt door Thomas Ferguson. Die werkte daar 35 jaar bij de Chinese maritieme belastingdienst en was in feite een hobby-cartograaf. Hij verrichtte daarvoor bijzondere metingen.

Het Malieveld in Den Haag wordt al sinds het begin van de 19e eeuw gebruikt als plek voor grote en kleine demonstraties. Een van de eerste grote samenkomsten vond plaats in 1864, toen Haagse arbeiders protesteerden tegen slechte arbeidsomstandigheden. Sindsdien is het Malieveld uitgegroeid tot een belangrijke locatie voor allerlei soorten politieke betogingen en maatschappelijke protesten.

Johan van Veen en het Deltaplan

Negentig jaar terug stelde Johan van Veen al dat de dijken te laag waren en hij bleef dat doen tot de Watersnoodramp van 1953. Hij werd spottend dr. Cassandra genoemd, naar  de mythische prinses, beeldschoon en met een godgegeven vermogen de toekomst te voorspellen. Maar de ‘Vader van het Deltaplan’ is zonder meer de scherpzinnigste onheilsprofeet uit de Nederlandse geschiedenis.

Na de stuwwal die de oostelijke begrenzing vormt van het grote glaciale bekken van de Gelderse vallei, daalt de ‘lijn van Dan’ een klein stukje af richting een gebied dat gedurende de een-na-laatste ijstijd, het Saalien, geïsoleerd lag tussen drie stuwwallen. Die van Ede in het westen, de stuwwal van Oud-Reemst in het noorden en die van Arnhem in het zuidoosten. Tijdens de aanleg en verbreding van de spoorlijnen en snelwegen in dit gebied konden geologen de glaciale structuur hier goed onderzoeken. 

De ‘veranderpijn’ vanwege het verlies aan voorzieningen op het platteland is veelzijdiger dan vaak gedacht. Hoewel de bereikbaarheid van basisvoorzieningen belangrijk is voor kwetsbare groepen, is het vooral de sociale, symbolische en emotionele waarde ervan die leidt tot een gedeeld gevoel van verlies.

Wanneer je aan carnaval in de Brabantse steden denkt, dan denk je vooral aan drukte. Heel veel drukte. Alleen al in Oeteldonk (Den Bosch) komen tijdens carnaval dagelijks meer dan 60.000 mensen feestvieren in de kleine binnenstad. Bereikbaarheid en vervoer zijn in die dagen grote uitdagingen in het Brabantse. Hoe krijg je alle carnavallers de stad in en uit? Met een paar buschauffeurs die een extra rondje rijden red je dat niet.