Polderen voor een landbouwtransitie

De stikstofcrisis is een feit. Uit heel het land trokken boeren naar Den Haag om te protesteren tegen de voorgestelde maatregelen. Het kan ook anders: negen boeren uit de Baarlingerpolder staken de koppen bij elkaar, om samen op zoek gaan naar een uitweg uit de crisis. 

De A27 moet op de schop. Er is meer ruimte nodig voor alle voertuigen om de dagelijkse files te laten verdwijnen. Maar meer asfalt lijkt juist meer files aan te trekken, leren we uit eerdere wegverbredingsprojecten. 

In de media en de politiek gaat het veelvuldig over de problemen op de woningmarkt. Het is inmiddels zo ver dat ook het migratiedebat nadrukkelijk aan het vermeende woningtekort wordt gekoppeld. In vervolg op ons betoog op de opiniepagina van de Volkskrant op 30 augustus, vroeg Geografie ons de oorzaken van de huidige problematiek op de woningmarkt uitgebreider te bespreken.

Per- en polyfluoralkylstoffen, beter bekend als PFAS, komen bijna overal voor. Deze synthetische stoffen zijn uitermate schadelijk voor mens en milieu en gedragen zich anders dan stoffen die we al kennen. Dat bemoeilijkt een doelmatige sanering. In onder andere Utrecht wordt hard gezocht naar oplossingen. 

Grote impact op het Nederlandse landschap

Honderd jaar van ruilverkavelingen hebben geleid tot grootschalige herinrichting van landelijke gebieden ten behoeve van onder andere efficiëntere landbouwproductie. Nu staat Nederland voor tal van nieuwe opgaven, bijvoorbeeld op het gebied van stikstof, waterkwaliteit, biodiversiteit, woningbouw en energie. Kan herverkaveling ook nu soelaas bieden?

Nationaal beleid werkt voor iedereen in het land hetzelfde. Maar grensregio's vormen een bijzondere uitzondering op deze stelling. De aanwezigheid van twee verschillende regelgevingen in een klein gebied kan grensoverschrijdende problemen onder een vergrootglas leggen.

De opkomst van de turfwinning zorgde voor een enorme economische groei in het noorden van Nederland. Wanneer men nu terugkijkt naar deze periode van bloei, wordt vaak een belangrijke groep mensen weggelaten uit de geschiedenis: de Veenkoloniale vrouwen. Hoewel zij uit de geschiedenis verdwenen lijken, hebben zij een belangrijke rol gespeeld in de Veenkoloniën. 

Johan van Veen en het Deltaplan

Negentig jaar terug stelde Johan van Veen al dat de dijken te laag waren en hij bleef dat doen tot de Watersnoodramp van 1953. Hij werd spottend dr. Cassandra genoemd, naar  de mythische prinses, beeldschoon en met een godgegeven vermogen de toekomst te voorspellen. Maar de ‘Vader van het Deltaplan’ is zonder meer de scherpzinnigste onheilsprofeet uit de Nederlandse geschiedenis.

Terwijl fysische geografie op de middelbare school tegenwoordig bar weinig aandacht krijgt, zijn er in de loop der tijd heel wat (les)boeken over het landschap verschenen. Die werden en worden vooral gebruikt in het hoger onderwijs. Ze schetsen de ontwikkeling in het fysisch-geografisch denken.

De Neder-Germaanse Limes, de noordgrens van de Romeinse provincie Neder-Germanië, is in 2021 door Unesco aangewezen als werelderfgoed. In de aanloop ernaartoe is veel gedaan om de Limes in Nederland zichtbaar te maken. Nieuwe vondsten én maatschappelijke ontwikkelingen leiden tot bevraging van oude interpretaties. Bijvoorbeeld over witte soldaten en slavernij.