geografie oktober 2022

Geografie
oktober 2022

Weg uit Rusland | Van globalisering naar slowbalisering | Meest gewelddadige steden ter wereld | Cyprus ooit twee eilanden | Unesco dichtbij in Nederland | De Eerste Hollandsche schoolkaart van de Zuid-Afrikaansche Republiek | Met de klas plasticafval te lijf | V.U.G.S. 100 jaar

Opinie

Jonge Russen in Istanbul

Op 21 september kondigde Poetin een 'gedeeltelijke' mobilisatie af. In de dagen daarna hebben veel Russische mannen het land verlaten uit angst naar het front te worden gestuurd. Bert Spiertz sprak en fotografeerde jonge Russen die al eerder hun heil zochten in Istanbul – Europa komen ze niet in. 

Oekraïne & Rusland
vluchtelingen
Kennis

Drugs: dé bron van hoge moordcijfers in Latijns-Amerikaanse steden

Elk jaar verschijnt er een ranglijst van Most Violent Cities in the World. In de top-25 voor 2021 is opnieuw Latijns-Amerika oververtegenwoordigd. Drugs is dé verklarende factor voor het nietsontziende geweld dat steden daar al jarenlang teistert.

criminaliteit
Kennis

Slowbalisering: globalisering in lager tempo?

De covid-19-pandemie en de Russische inval in Oekraïne fungeren als versneller van een proces dat al een aantal jaren plaatsvindt: slowbalisering. Beide tonen de kwetsbaarheid van wereldwijde waardeketens en vormen een stimulans voor meer regionalisering en lokalisering van productie.  

globalisering
Opinie

Investeer in woningen in krimpgebieden

In Geografie februari 2022 schreven Evert Meijers en Ton van Rietbergen dat de overheid haar investeringen steeds richt op de Randstad. Ze riepen het Rijk op de middelen gelijkmatiger over het land te verdelen. Dat geldt wat ons betreft ook voor investeringen in de woningvoorraad van de krimpregio’s.
Opinie

Stadsvernieuwing al halve eeuw op verkeerde spoor

In Nederland staat stadsvernieuwing al meer dan vijftig jaar hoog op de agenda. Er zijn miljarden euro’s gestoken in de leefbaarheid van probleembuurten. Maar nog steeds wonen 2 miljoen mensen in buurten waar het slecht toeven is. Is dit probleem onoplosbaar of hebben we al die jaren verkeerde uitgangspunten gehanteerd?
Kennis

Cyprus, wandelen over de aardmantel

Op Cyprus loop je met gemak over een voormalige zee- of oceaanbodem. Een indrukwekkende wandeling door het Troödosgebergte voert je ook nog over de aardmantel. Het gesteente hier is diep onder een voormalige oceaan ontstaan.

geologie
Opinie

Tijd voor de kaart

Tijd weergeven op een kaart is een uitdaging voor veel geografen en cartografen. De hedendaagse oplossingen zijn vaak computergestuurd. Interactieve online kaarten, animaties en time sliders duiken overal op. Hoe gebeurde dit vroeger eigenlijk?

Open kaart
cartografie
Opinie

Spaanse missies in Texas: San Antonio

Het Spaanse occupatieproces in Noord-Amerika leunde sterk op de Rooms-Katholieke Kerk en vooral de missieposten (in het Spaans misiones) van de Franciscaner Orde. In de misiones werden delen van de inheemse bevolking opgevangen en gekerstend. Vier zijn er nog te zien in het San Antonio Missions National Historical Park.

Plaatsen van herinnering in de VS
Verenigde Staten
Kennis

Unesco in Nederland: lokale inkleuring van een mondiale organisatie

Unesco is vooral bekend van het Werelderfgoed, maar staat voor veel meer. Wat precies? De mondiale VN-organisatie die vanuit het hoofdkwartier in Parijs verdragen uitvoert en programma’s beheert, lijkt ver weg. Er is echter ook een stelsel van decentrale netwerken, waardoor Unesco dichter in onze leefomgeving komt dan je denkt – ook in Nederland.

werelderfgoed
Kennis

De Eerste Hollandsche schoolkaart van de Zuid-Afrikaansche Republiek. Een kaart vol stamverwantschap

Stamverwantschap tussen Nederlanders en Afrikaners werd later afgedaan als een mythe, maar tussen 1881 en 1902 was de Nederlandse sympathie voor de ‘Afrikaner neven’ wijdverbreid. Een Nederlandse schoolwandkaart uit 1892 van de Zuid-Afrikaanse Republiek, ook wel Transvaal genoemd, is daar een sprekend voorbeeld van. Een reconstructie van de steun van Nederlanders aan de Boerenzaak in drie delen.

cartografie
Nieuws

De Plandelman

Anton Damen, alias de Plandelman, geeft gastlessen in het basis- en voortgezet onderwijs over zwerfafval opruimen. Daarbij bekijken leerlingen vooral  grappige filmfragmenten en verzamelen zelf afval met de grijpstok.
Kennis

V.U.G.S. 100 jaar – spiegel van universitaire ontwikkelingen

Zolang de Vereniging van Utrechtse Geografie Studenten bestaat, beweegt ze mee op de brede stroom van universitaire ontwikkelingen en maatschappelijke veranderingen, zoals de oorlog en de hippietijd. Soms met de angst kopje onder te gaan. De V.U.G.S. blijft boven en viert in 2022 haar 100e verjaardag.
Nieuws

Boekbespreking: Kijk eens in die steen

‘Ik wilde jullie vanuit de luie zetel of stoel via de computer graag laten meekijken in het fascinerende binnenste van gesteenten’, schrijft Ronald Dreesen in het voorwoord van Kijk eens in die steen. Het resultaat is om stil van de worden.

geologie
Opinie

Boeken Geografie oktober 2022

  • Van Elburg, W. & Ronnes, H. Amsterdam sloopt. Afbraak in de hoofdstad in de 21ste eeuw. 
  • Fuld, M. Waarom heet de Rijn in Rotterdam Maas. Feiten. Verwondering. Tekst. Tekeningen. 
  • Terpstra, A. Al mijn moeders. Een familiegeschiedenis van analfabeten, armen en arbeiders. 
  • Levelt, S., & Putter, A. De Noordzee over en weer. Het literaire erfgoed van Nederlands-Engelse betrekkingen 1066-1688.