Atlas-spel biedt kansen voor AK

13 juni 2025
Dit artikel is verschenen in: geografie 2025 | 5
onderwijs
Nieuws
De provincie Zuid-Holland op de kaarten ‘Dijken en duinen’ en ‘Maximale waterdiepte bij een overstroming’ in de Atlas Leefomgeving.

De Atlas Leefomgeving al eens bekeken? Op dit portaal staan ruim 350 kaarten en veel informatie over actuele thema’s zoals geluid, luchtkwaliteit en verandering van klimaat. Nu is er ook het Atlas-spel.

 

In het Atlas-spel maak je op een leuke en interactieve manier kennis met de kaarten van de Atlas Leefomgeving. Dat biedt kansen voor aardrijkskunde. Het spel is simpel. Spelers klikken op ‘start’ en krijgen vragen over de leefomgeving in Nederland. Bijvoorbeeld: ’In welke provincie kun je ’s nachts de meeste sterren zien?’ en ‘Welke provincie heeft de meeste dijken?’ Spelers moeten de juiste provincie aanklikken. Na elke vraag volgt een korte uitleg. Zo zie je de meeste sterren in Friesland, omdat dit de donkerste provincie van Nederland is. Twijfelaars kunnen een hint vragen, maar dit kost wel punten. Na vijf vragen volgt een eindscore. 

Kansen voor AK 

Het Atlas-spel is voor iedereen, maar de makers willen vooral ook jongeren bereiken. Die houden van gamen en spelenderwijs iets leren. Met het Atlas-spel kunnen zij hun kennis van de Nederlandse leefomgeving vergroten en strijden om de hoogste score. 
Het spel stimuleert ook om ruimtelijke verbanden te leggen, een essentiële vaardigheid bij aardrijkskunde. Zo vergt het antwoord op de vraag ‘In welke provincie kun je ’s nachts de meeste sterren zien? een aantal denkstappen. Alleen in een donkere omgeving zie je veel sterren. Dus het moet een gebied zijn waar weinig nachtelijke verlichting is. Waar vind je die: waar weinig mensen wonen. Het antwoord is dan ook Friesland, de dunst bevolkte provincie van Nederland. Zo daagt het Atlas-spel leerlingen uit door te denken en ruimtelijke verbanden te leggen. 

GIS vormt een steeds belangrijker instrument bij AK. In het havo- en vwo-eindexamen moeten leerlingen GIS kunnen gebruiken als informatiebron, en digitale kaarten kunnen lezen, analyseren en interpreteren. De vragen uit het Atlas-spel vormen een leuk vertrekpunt.  
Neem de vraag ‘Welke provincie heeft de meeste dijken?’ Havo- en vwo-leerlingen moeten voor hun eindexamen in staat zijn zich een beargumenteerde mening te vormen over actuele vraagstukken van overstromingen en wateroverlast in Nederland. Als je de Atlas-kaart ‘Maximale waterdiepte bij een dijkdoorbraak’ combineert met ‘Dijken en duinen’, zie je in één oogopslag waarom de meeste dijken in Zuid-Holland liggen. De provincie ligt laag en gedeeltelijk aan zee én is de dicht bevolktste van ons land. Daarom moet deze provincie goed worden beschermd. 

Uitleg bij de vraag: ‘Welke provincie heeft de meeste dijken?’

Eigen leefomgeving 

De Atlas-kaarten brengen actuele onderwerpen zoals klimaatverandering dichtbij. Leerlingen kunnen de eigen leefomgeving verkennen en zelf onderzoeken of zij droge voeten houden bij een overstroming. Dit maakt het onderwijs interactief en relevanter. De klimaatcrisis is geen abstract concept; het raakt ook aan de eigen leefwereld. Leerlingen krijgen bovendien meer inzicht in de verplichte lesstof en ontwikkelen GIS-vaardigheden als het analyseren en combineren van kaarten en ruimtelijke verbanden leggen. 

Uitproberen? 

Het Atlas-team bedacht het spel en ontwikkelde het samen met Sogelink Nederland. Wij nodigen docenten én leerlingen van harte uit om het spel te proberen: atlasleefomgeving.nl/spel 

Wij zijn heel benieuwd wat jullie van het spel vinden. Ook verbeterpunten en/of ideeën voor toepassingen zijn welkom. Laat het weten via: atlasleefomgeving@rivm.nl 

Prijsvraag: bedenk de winnende naam voor het Atlas-spel

Wij zoeken nog een leuke en originele naam voor het Atlas-spel. Brainstorm met de klas en bedenk misschien wel de winnende naam. De beloning? Eeuwige roem en een Atlas-pakket. Meedoen kan tot 1 juli a.s. Mail de inzending naar atlasleefomgeving@rivm.nl