Jan Werner: 'Met de Atlas der Neederlanden is de cirkel rond'

Project Atlas der Neederlanden

Negen foliobanden vol 18e-eeuwse topografi sche kaarten van Nederland in allerlei formaten, soms ingenieus gevouwen, soms opgeplakt. Iedere raadpleging van een kwetsbaar blad is er eigenlijk één te veel. Dankzij de stap voor stap catalogisering, reiniging en restauratie, digitalisering, facsimilering en online presentatie is de atlas straks volop raadpleegbaar én bewaard voor het nageslacht.

In meerdere opzichten is het een buitenbeentje in de Atlas der Neederlanden, deze Kaart van een gedeelte van het Landgoed Biljoen genaamd Beekhuizen. In de praktijk zit hij helemaal niet in de atlas, maar is hij apart opgeborgen. De nummering in de atlas, met potlood op de rugzijden van de kaarten geschreven, vertoont echter bij nummer 40 een hiaat. Op een oudere inventarislijst van de atlas komt dit nummer wel voor en verwijst naar deze kaart van Beekhuizen. Hij moet voorheen los in de atlas gelegen hebben. Het is de jongste kaart uit de atlas en waarschijnlijk later toegevoegd toen de atlas al geassembleerd was.

Na de napoleontische tijd moesten in heel Europa de grenzen en kaarten herzien worden. De Nieuwe kaart van het Koninkrijk der Nederlanden en het Groothertogdom Luxemburg volgens de bepalingen van het Wener Congres en het Parijsche Vredes Tractaat van 1815, van de Haarlemse uitgeverij en boekhandel François Bohn uit 1816, is daar een voorbeeld van.