Iraanse dreiging aan de grenzen van Israël

22 januari 2019
Auteurs:
Jos Hummelen
docent aardrijkskunde, kritisch journalist
geopolitiek
Iran
Syrië
Israël
Kennis
FOTO: LALLA-ALI/FLICKR

In de afgelopen weken is de strategische kaart van het Midden-Oosten opnieuw getekend met mogelijk belangrijke gevolgen. Met het terugtrekken van de Amerikanen uit Syrië, wordt mogelijk de landroute tussen Iran en de grens van Israël compleet gemaakt. Hierdoor wordt de dreiging van Iran voor het voortbestaan van de staat Israël heel reëel. Trump lijkt echter de schreeuw om hulp van de Israëlische president Netanyahu te negeren.

 

In december verdreven pro-Iraanse troepen in Syrië de laatste overblijfselen van IS naar Idlib. Tijdens de kerst kondigde president Trump daarom aan dat de Amerikaanse soldaten ‘naar huis’ kunnen. Volgens Trump zit de Amerikaanse missie er op. De Amerikanen in Syrië zijn nu nog het laatste obstakel voor het vervolmaken van de door Iran zo gewilde ‘landbrug’, een overlandse route vanuit Iran naar Libanon, door Syrië dus. Via deze landbrug is het gemakkelijk om voorraden en troepen te transporteren naar de Israelische grens, zodat Iran vanuit bondgenoot Libanon (een buurland van Israël) kan dreigen met een directe grondaanval.

'Dit is de sleutel voor invloed in de regio voor Iran. Zolang Iran een serieuze dreiging is voor Israël, heeft het inspraak in de wereld. Het is een ideologisch doel, het is een politiek doel en het is een doel dat ze langzamerhand en geleidelijk bereiken.' Stelt Afshon Ostovar in de Frontline-documentaire Bitter Rivals.

'Het is een ideologisch doel, het is een politiek doel en het is een doel dat ze langzamerhand en geleidelijk bereiken'

Het is bijzonder ironisch dat Washington, ondanks de voortdurende beloften van Donald Trump om Iran te confronteren, niets heeft gedaan om deze ontwikkeling te voorkomen, ongedaan te maken of zelfs alleen te erkennen als bedreiging voor de fragiele stabiliteit van de regio.

Israël heeft luid geklaagd over het groeien van de Iraanse en Hezbollah-macht in Syrië, maar heeft zelf ook nauwelijks gehandeld om het tij te keren. Onlangs bleek echter wel dat Israël aanvallen heeeft uitgevoerd in Syrië. Toch kon Israël de overwinning van Iran en Assad niet voorkomen. 

Landroute

Kleine Satan en Grote Satan

De geestelijk leiders van Iran, ook wel Ayatollah genoemd, refereren naar Israël en de Verenigde Staten als ‘kleine en grote Satan’. Met anti-Westerse en fundamentalistische retoriek verving de eerste Ayatollah de koning en verklaarde Israël en de VS direct als staatsvijand nummer één. Later riep president Ahmadinejad op om een ‘einde te maken’ aan de staat Israël. Ahmadinejad is overigens een notoire Holocaust-ontkenner.

De belangrijkste reden voor Irans haat voor Amerika en Israël ligt verankerd in de geschiedenis. De Verenigde Staten hielp de bloeddorstige ‘koning van Iran’ in het zadel, zodat men kon rekenen op Iraans olie. Toen deze koning (Iraans: Shah) eenmaal was afgezet, boden de Amerikanen hem onderdak. Volgens de Ayatollahs heeft de Amerikaanse overheid Iraniërs vernederd en gaat daar in de tegenwoordige tijd mee door.

De haat voor Israël komt daaruit voort, aangezien Israël voortkomt uit Amerika, volgens de Ayatollahs. Verder bezetten de Israëliërs het Heilige Land en onderdrukken ze de moslimbroeders van de Iraniërs. Als laatste wordt antisemitisme ook als factor genoemd.

Terwijl Rusland de luchtmacht vormde van Assad, waren de strijders van Hezbollah en Iraniërs de ‘boots on the ground’

De dreiging voor de Israëliërs is volgens belangrijke denktanks reëel. Zo stelt Karim Sadjadpour in de documentaire Bitter Rivals: 'Iran heeft een regionale ambitie: een landroute van Teheran naar de Middellandse Zee. Dat betekent: tot de grens met Israël.' Doordat de Amerikanen dreigen te vertrekken, wordt de invloed van Iran in de regio enorm uitgebreid en neemt de dreiging op het voortbestaan van de staat Israël toe.

Hezbollah: strijders voor de Ayatollah

Hezbollah uit Libanon en Iran zijn aan elkaar gelieerd. Veel Hezbollahstrijders hebben hun training van Iraniërs ontvangen. Inmiddels is Hezbollah het krachtigste leger in Libanon, buurland van Israël. Onder de strijders worden overwinningen op de Israëli gevierd.

Hezbollah werd in de afgelopen jaren vooral in een ander buurland ingezet. Vanaf het moment dat het regime van Assad in Syrië dreigde te vallen, snelde Hezbollah te hulp. Hierdoor is de invloed van Iran nu heel reëel in de noordflank van het Midden-Oosten.

Karim Sadjadpour van Carnegie Endowment for International Peace: 'De potentiële val van Assad in Syrië was een existentiële bedreiging voor zowel Iran als Hezbollah.' Terwijl Rusland de luchtmacht vormde van Assad, waren de strijders van Hezbollah en Iraniërs de boots on the ground. De gedisciplineerde en strijdlustige mannen wonnen op veel plaatsen de gevechten tegen IS. Op deze manier is de invloed van Iran in zowel Syrië als Irak toegenomen en is de landcorridor bijna compleet. Iran blijft overigens bij de stelling dat ze geen militaire aanwezigheid hebben in Syrië. Ze stellen dat er alleen adviseurs aanwezig zijn op verzoek van het Assad-regime.