geografie mei 2022

Geografie

mei 2022

Kennis

´Schuldig landschap´ wordt Lernort

Reichsparteitagsgelände in Neurenberg

Nederland heeft in Lunteren zijn Muur van Mussert, Duitsland in Neurenberg zijn Reichsparteitagsgelände – tot 1933 een gebied voor recreatie en sport, na 1945 een ‘schuldig landschap’. Net als hier speelde in Duitsland de discussie wat de toekomst van nazi-erfgoed moet zijn. Sloop? Restauratie? Instandhouding?

Kennis

Denken over herdenken

In Denken over Herdenken (2021) bundelde archeoloog Ruurd Kok zijn overpeinzingen rond heel veel verschillende monumenten die herinneren aan de Tweede Wereldoorlog. Wat speelt zich nu nog af rond oorlogsresten en monumenten op die plekken?

Tweede Wereldoorlog

Nederland

Kennis

Prora: Van Hitlers trots tot Airbnb

Op het eiland Rügen, in een fraaie baai van de Oostzee, werd in de nazitijd het langste hotel van de wereld gebouwd. Het moest een prestigeobject worden; een voorbeeld van sociale politiek onder het nationaalsocialisme. Maar het 4,5 kilometer lange gebouw was nog niet klaar toen de oorlog begon. Wat Hitler niet is gelukt, lukte Airbnb wel: toeristen ontvangen.

Duitsland

Kennis

Kronkel in de meander

Stroomopwaarts van de Kontermansbrug tussen Oldeholtpade en De Hoeve zijn de oude meanders van de Linde hersteld volgens het patroon op de historische kaart. Maar die kronkels moeten op hun plaats blijven liggen; het natuurlijke proces van erosie en sedimentatie krijgt geen kans.

In de kantlijn van het landschap

Kennis

Spanje bestrijdt droogte met hydro-onlogische maatregelen

Spanje beleeft het ene droge seizoen na het andere en vooral de stuwmeren in het zuiden zitten inmiddels ver beneden hun watercapaciteit. De weg naar een integraal en duurzaam waterbeheer is lang.

droogte

Spanje

Kennis

Het Nederlandse politielandschap, geopolitiek bekeken

Onder invloed van internationalisering, globalisering en digitalisering maken de Nederlandse politie en het ‘bevoegde gezag’ (openbaar bestuur, Openbaar Ministerie) keuzes waar de politie opereert en waar niet. Een geopolitiek navigatiemodel kan die keuzes inzichtelijk maken.

De ecologische impact van recreatief rotsklimmen

Klimmen is hot – in speciale hallen, maar ook buiten, op kliffen en rotswanden. Vaak zijn dat kwetsbare ecosystemen. Met fotogrammetrie is de ecologische impact van klimactiviteiten goed te meten. We gingen op veldwerk in het veel bezochte Frankenjura in Zuidoost-Duitsland.

sport

Duitsland

Kennis

Stedelijke ongelijkheid door corona vergroot

De corona-epidemie lijkt op z’n retour, maar houdt ons al meer dan twee jaar in de ban. De internationale boekenserie Global Reflections on COVID-19 and Urban Inequalitiesrapporteert over de vele ongelijkheden die het virus niet per se heeft veroorzaakt, maar wel (uit)vergroot.

covid-19

Kennis

De vier Rijnen van Nederland

Oprukkend landijs en poolwinden uit de glacialen hebben het landschap in Midden- en vooral Oost-Nederland en de loop van Nederlands grootste rivier meermaals ingrijpend beïnvloed. Eigenlijk zijn er vier Rijnen geweest, waarvan je nu nog sporen in het landschap ziet.

geologie

Nederland

Opinie

De grote boze wereld en wij

Ongelijkheid in de geglobaliseerde wereld is een complex verschijnsel met vertakkingen in alle uithoeken van het menselijk leven. Toch is vrijwel overal ter wereld het electoraat naar rechts-populistisch opgeschoven en kwijnen de partijen met traditioneel links gedachtegoed weg. Zo ook in Nederland. Hoe kan dat?

globalisering

Opinie

Atlas van opmerkelijke feiten

Een boek vol met kaarten die je aan het denken zetten en nieuwsgierigheid opwekken, dat wilde Ian Wright maken. Bij veel kaarten moet je inderdaad twee keer kijken om te beseffen wat je ziet.

recensie

Nieuws

Het onmogelijke verhaal van Hans Brinker of de Held van Haarlem

Lang werd aangenomen dat het verhaal van de jongen die Holland van een overstroming redde door met zijn vinger een gat in een dijk dicht te houden, van oud-Hollandse oorsprong was. Het is echter vooral in de Verenigde Staten verspreid. Zo’n dertig jaar geleden bleek dat het Amerikaanse verhaal gebaseerd is op de Engelse vertaling van een korte vertelling van de Franse schrijfster Eugénie Foa uit 1848. Recent onderzoek toont aan dat ook zij het niet zelf bedacht heeft.

identiteit

Opinie

Boeken Geografie mei 2022

Butfield, C., & Hughes, J. Earthshot. Hoe we onze planeet kunnen redden
Van Marrewijk, D. Gids voor land art in Nederland. 50 jaar landschapskunst.
De Melker, B. Metamorfose van stad en devotie.
Abrahamse, J.E., & Rutte, R. Nieuwe historische atlas van Amsterdam. Een wereldstad in zestig kaarten
Hogenstijn, C.M. Aan de rand van de stad. De stadsvrijheid van Deventer.
De Zeeuw, H. Boeren tussen riet, turf en adel. Duizend jaar Land van Vollenhove.

Boeken

recensie

Opinie

Nooit Geweten [podcast]

Deze podcastserie van Teun Duynstee is een hommage aan Wikipedia. De onderwerpen zijn al even divers. Een selectie van (licht) geografische verhalen die leuk of interessant zijn.

Podcasts

recensie

Verder in dit nummer: