Bomen

4 oktober 2024
Auteurs:
Frank van Dam
Senior wetenschappelijk onderzoeker Landelijk gebied bij PBL
Dit artikel is verschenen in: geografie 2024 | 7
Malieveld
Opinie
FOTO: FRANK VAN DAM

Je zou honderden jaren moeten leven. Dan kun je nog eens rustig om je heen kijken en de geleidelijke veranderingen in de omgeving goed tot je door laten dringen. Maar je leeft geen honderden jaren. Bomen wel.

De meeste bomen rond het Malieveld zijn al meer dan 100 jaar oud. Een deel is al in de tweede helft van de 19e eeuw geplant. Ze zijn inmiddels groot, met dikke stammen en enorme donkergroene bladerkronen. De bomen – vooral paardenkastanjes, iepen en moseiken – staan op ruime afstand van elkaar, maar hun kronen lopen inmiddels in elkaar over. Dat geeft een aangename schaduw en koelte in de zomer en een duistere, geheimzinnige indruk in de winter. Ze schermen het Malieveld bovendien af van de stedelijke omgeving, wat de rust op het veld ten goede komt.

Bomen in de stad hebben belangrijke functies. Ze verbeteren de luchtkwaliteit, ze brengen verkoeling, ze dempen het omgevingsgeluid, ze houden water vast en ze bieden leef-, nest- en schuilruimte aan vogels, insecten en andere dieren. En ten laatste en niet ten minste, ze verfraaien de stad en maken die leefbaarder en gezonder. Ze leveren, met een deftige maar ook wat instrumentele term, ecosysteemdiensten. Bomen zijn onmisbaar in de stad. Waarom bij nieuwbouwprojecten nauwelijks bomen in de straten worden neergezet, is dan ook een groot raadsel. Ook bestaande woonwijken kunnen wel wat meer bomen gebruiken.

Neem Den Haag, de meest gesegregeerde stad van Nederland. Die segregatie is tevens zichtbaar in de hoeveelheid groen en bomen in de wijken en buurten. Je zou kunnen stellen: hoe armer de wijk, des te warmer de wijk. Hier ligt nog een mooie taak voor de gemeente.

Maar de bomen die het Malieveld omzomen, kunnen daar allemaal niks aan doen. Die staan er gewoon, zien hun gebouwde omgeving langzaam veranderen, denken er het hunne van en ruisen in de wind. Dat doen ze al meer dan honderd jaar.

Ik zou best een jaar een boom willen zijn. Eindelijk rust, eindelijk nuttig