Eerste feedbackronde nieuw examenprogramma AK

De voorbereidingen voor de herziening van het examenprogramma AK zijn in volle gang. Begin dit jaar was de eerste adviesronde. Waar ging die over en wat kwam daar uit? 

In januari-maart was de eerste adviesronde voor de herziening van het examenprogramma aardrijkskunde. De vakvernieuwingscommissie (vvc) legde daarin twee ‘tussenproducten’ voor aan diverse groepen en vroeg om feedback. 

Om welke tussenproducten gaat het?

(1) Een beschrijving van de bedoeling en essentie van aardrijkskunde. Daarbij wordt ingegaan op de positie van aardrijkskunde in de bovenbouw vmbo, havo en vwo én op de overeenkomsten en verschillen met andere schoolvakken. 

(2) Een raamwerk met in grote lijnen de inhoudelijke domeinen en een keuzedomein van het nieuwe examenprogramma. Nieuw is dat in het programma vraagstukken centraal staan om kennis en vaardigheden meer complexiteit te kunnen geven. 

Wie gaven feedback?

Het KNAG heeft een online werkveldraadpleging georganiseerd. Verder is vanuit het veld feedback ontvangen van de lerarenopleidingen en academisch geografen. Daarbuiten reageerden de Stichting Milieueducatie/Gemeenten voor duurzame ontwikkeling, de Atlantische Onderwijscommissie en de Landelijke Vereniging voor Geologische Activiteiten. 

De aard van de feedback beslaat een breed spectrum. Soms in grote lijnen, soms tot in detail. 

Wat komt daar in grote lijnen uit?

Bij de verwerking van de feedback is een onderscheid gemaakt in positieve feedback en bedenkingen, vragen en adviezen. De eerste voorstellen voor een nieuw examenprogramma zijn in ieder geval positief ontvangen. Hieronder zetten we een aantal bevindingen op een rij, maar de opsomming is zeker niet volledig…

Reacties op de karakteristiek (bedoeling en intentie) van aardrijkskunde

Als positief beoordeeld:

+ er is één gemeenschappelijke inhoudelijke kern voor vmbo, havo en vwo;

+ er wordt een link gelegd tussen alledaagse kennis van leerlingen en formele geografische kennis; 

+ er wordt duidelijk gekozen voor integratie tussen sociale en fysische geografie; 

+ de relatie tussen natuur en mens wordt concreet gemaakt in de vraagstukken; een van de adviezen is: benadruk de brugfunctie die aardrijkskunde kan vervullen tussen de mens en natuur; 

+ de vraagstukken vormen het uitgangspunt voor het examenprogramma; vraagstukken bieden de mogelijkheid de inhoudelijke kwaliteiten van aardrijkskunde voor het voetlicht te brengen; de focus op vraagstukken benadrukt dat aardrijkskunde een denk-vak is, waarbij leerlingen gereedschap krijgen aangereikt om over vraagstukken na te denken; tegelijkertijd wordt geadviseerd ervoor te waken dat het bij aardrijkskunde uitsluitend om problemen gaat. 

Reacties op raamwerk met (sub)domeinen

Als positief beoordeeld: 

+ actuele, relevante inhouden; 

+ de systematiek in de behandeling van de onderwerpen; elk domein start met een ‘bouwblok’ met inhoudelijke concepten die relevant zijn bij het behandelen van vraagstukken; een verdere uitwerking van de bouwblokken wordt daarom als essentieel gezien. 

Er zijn ook vragen:

- over regionale contexten/casussen in het examenprogramma: worden regio’s vastgelegd of kunnen docenten daarin keuzes maken? 

En kanttekeningen:

- er wordt gewaarschuwd voor overladenheid van het examenprogramma. 

Hoe nu verder?

Nu volgt een verdere invulling van het examenprogramma. Tussenproduct 3, een uitwerking van een selectie van concepteindtermen voor vmbo, havo en vwo, komt 10 juli ter beschikking. Net als bij de eerste adviesronde krijgen docenten en andere belanghebbenden de gelegenheid om online feedback te geven. Het KNAG organiseert weer een werkveldraadpleging. Meer nieuws daarover volgt nog.