Burgerschap

Introductie aardrijkskunde/wereldoriëntatie en burgerschap
Basisvaardigheden rond burgerschap zijn sociale en maatschappelijke vaardigheden om actief en betrokken te kunnen deelnemen aan de samenleving. Sinds 1 augustus 2021 gelden nieuwe wettelijke eisen voor bevordering van burgerschap in het basis- en voortgezet onderwijs. Alle leerlingen moeten leren over de basiswaarden van de Nederlandse rechtsstaat en democratie, zoals vrijheid, gelijkheid en solidariteit. Burgerschap komt aan bod in alle leerjaren van het basis- en voortgezet onderwijs en binnen diverse vakken, waaronder aardrijkskunde en wereldoriëntatie. 

(Wereld)burgerschap bij aardrijkskunde en wereldoriëntatie
De school/de klas is niet los te zien van de wereld. Leerlingen nemen iedere dag actuele vraagstukken mee naar school, zijn daar verwonderd over en stellen vragen. Aardrijkskunde kan leerlingen helpen zich een genuanceerd (wereld)beeld te vormen, bijvoorbeeld door het vraagstuk vanuit meerdere invalshoeken te laten bekijken en tegelijkertijd een verbinding te leggen met hun belevingswereld. 

Burgerschap heeft een duidelijke geografische dimensie. Je bent burger van een gebied: een gemeente, een waterschap, een land, de Europese Unie. Om als (wereld)burger goed te kunnen functioneren, moet je iets van de wereld om je heen begrijpen (kennis en inzicht), een onderbouwde mening kunnen vormen (vaardigheid) en je betrokken voelen bij de samenleving (houding). Bovendien moet je weten hoe je invloed kunt uitoefenen op je leefomgeving (handelen). Aardrijkskundeonderwijs levert aan elk van deze aspecten een bijdrage. 
• Leerlingen vormen zich een wereldbeeld en krijgen inzicht in ruimtelijke vraagstukken, waarmee ze als burger kunnen functioneren in de eigen woonomgeving en de wereld.
• Ze leren hoe de samenleving is georganiseerd in EU, rijk, provincies, waterschappen en gemeenten. [link]
• Ze leren over de inrichting van Nederland en denken na over politieke vraagstukken in de eigen omgeving, maar ook veraf. [link]
• Aardrijkskunde stimuleert multiperspectiviteit om belangrijke samenlevingsvraagstukken te bestuderen en een eigen mening te vormen.[link]
• Aardrijkskunde brengt lokale of nationale verschijnselen in verband met ontwikkelingen op Europese of mondiale schaal. [link]
• Aardrijkskunde speelt een belangrijke rol bij internationalisering via lessen, vakoverstijgende projecten, buitenlandse reizen en uitwisselingsprogramma’s. [link]
• Leerlingen ontdekken hoe je als burger invloed kunt uitoefenen, waarmee hun betrokkenheid bij de samenleving vergroot. [link]
• Ze leren hoe je kritisch kunt zijn ten opzichte van beeldvorming in de media of de politiek over gebieden en ruimtelijke vraagstukken. [link]
• Ze leren denken in toekomstscenario’s. [link]
• Ze leren verantwoordelijk omgaan met de eigen leefomgeving en omgeving daarbuiten, bijvoorbeeld door emotienetwerken.

Bovenstaande kennis en vaardigheden komen bij aardrijkskunde op diverse manieren en via meerdere onderwerpen aan bod. Door op de link te klikken krijg je uitleg en/of een of meer praktijkvoorbeelden hoe je dit in de les kunt aanpakken.