%1

Van 9 tot 13 oktober gaan jongeren van 10 tot 14 jaar gewapend met een app op hun mobieltje een chillplek in hun buurt inspecteren. Met die gegevens kan de gemeente of buurtvereniging actie ondernemen om die plek nóg mooier en leuker te maken. Doet jouw klas ook mee?

Op 9 juni 2023 was het lustrumcongres Ruimte voor transitie. We kijken terug op een zeer geslaagde dag en danken alle deelnemers, en sprekers voor het enthousiasme! De presentaties die je tijdens de dag zag zijn hier te vinden.

In 2003 werd het 130-jarig bestaan van het KNAG gevierd met een groots opgezette tentoonstelling in het Tropenmuseum en een meer dan 380 pagina’s dikke catalogus, In kaart gebracht met kapmes en kompas. Met het Koninklijk Nederlands Aardrijkskundig Genootschap op expeditie tussen 1873 en 1960. Het boek vertelt over de tientallen expedities waarbij het KNAG betrokken was, vooral naar Indonesië en Suriname, en toont afbeeldingen van de naar Nederland meegenomen en tentoongestelde etnografische voorwerpen.

Het landschap is een brug tussen verleden en toekomst

Michiel Purmer staat dagelijks met zijn voeten in de klei of tussen de archiefkasten. Als Erfgoedspecialist voor Natuurmonumenten draagt hij zorg voor ons landschappelijk verleden. Nog elke dag ziet hij zijn geografiebasis terug in het werk. ‘De klassieke ruimtelijke bril is écht belangrijk.’

De geografische bril van het PBL

De grote leefomgevingsopgaven waarvoor Nederland staat – klimaatverandering,  energietransitie, spanning tussen landbouw en natuur – komen voor een groot deel samen in de ruimte. Bij het Planbureau voor de Leefomgeving is de ‘geografische bril’ daarom onontbeerlijk. Hoeveel geografen werken er eigenlijk bij het PBL? En wat zijn hun achtergronden, motieven en werkvelden? Een kleine verkenning.

Meten is weten

Drones, terrestrische laserscanners, grote schaalmodellen, luminescentiedateringen: de hedendaagse fysisch geograaf beschikt over een arsenaal aan technieken waarvan voorgangers niet eens konden dromen. We duiken hier wat dieper in de mogelijkheden.

Continuüm of kloof?

In de jaren 1970 ontwikkelde agrarische geografie zich tot rurale geografie, omdat het platteland steeds minder boerenland werd. De aandacht verschoof naar immateriële ‘beelden van het platteland’, die een hoofdrol spelen in ‘de kloof’ tussen stad en platteland die rondzingt in politiek en media. Hoog tijd deze te dichten met hernieuwde aandacht voor feitelijke ontwikkelingen op het platteland.

Kaarten tonen in één oogopslag een veelheid aan data en helpen ruimtelijke patronen te ontdekken. Daarbij is zelf een kaart maken makkelijker dan ooit. Maar kaarten zijn meer dan neutrale visualisaties, zoals weer bleek bij de recente discussie rond ‘De Stikstofkaart’ (Geografie januari 2023). Aandacht in het onderwijs voor een kritisch cartografisch perspectief is daarom belangrijker dan ooit. 

De kwaliteit van het aardrijkskunde- en geografieonderwijs verbeteren vereist onderzoek. Dat kan op allerlei manieren. Via observaties in de klas, analyse van leerplannen en leerlingenmateriaal en via interviews met leerlingen en docenten. Dit onderzoek neemt de laatste decennia toe en het levert veel op.

In 1873, oprichtingsjaar van het KNAG, waren er geen universitair opgeleide geografen in Nederland. Die kwamen er pas nadat in 1877 C.M. Kan, leraar op een hbs in Utrecht en medeoprichter en secretaris van het KNAG, in Amsterdam werd benoemd tot hoogleraar geografie, na lobbywerk van het genootschap. In 1908 kreeg ook de universiteit in Utrecht professoren in de sociale en fysische geografie. Het waren aanvankelijk bijvakken; pas in 1922 werden ze volwaardige universitaire opleidingen in Amsterdam en Utrecht.

Het lustrumcongres Ruimte voor Transitie op 9 juni draait om vier zeer urgente thema’s die enorme investeringen én nieuwe manieren van denken vereisen. Deel 2 van een vooruitblik.

Jubileumjaar KNAG

1 maart openden directeur Els van der Plas van Allard Pierson en kaartconservator Reinder Storm de tentoonstelling Open Kaart– van atlas tot streetmap. Allard Pierson organiseert de tentoonstelling naar aanleiding van het 150-jarige bestaan van het KNAG in 2023. In de tentoonstelling reis je door zeven eeuwen kaarten en atlassen én werp je een blik in de toekomst

Premier Rutte noemde de Nederlandse excuses over het slavernijverleden op 19 december ‘een eerste stap’. De volgende is werken aan meer bewustwording van dat schuldige verleden, ongelijkheid, racisme en de hedendaagse doorwerking ervan. Om te beginnen in het onderwijs – bij alle vakken en zeker bij aardrijkskunde.

KNAG-tentoonstelling in het Stedelijk Museum